Αρχαία Γνωμικά (μέρος 1ον)

Άνθρωπος

Πάντων χρημάτων μέτρον έστιν άνθρωπος, των μεν όντων ως έστιν, των δε ουκ όντων ως ουκ εστίν.

 

Πρωταγόρας, 487-412 π.Χ., Αρχαίος Αθηναίος σοφιστής

Ζώον δίπουν άπτερον

Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος

(ο ορισμός του ανθρώπου κατά τον Πλάτωνα)

Άνθρωπος: ο αναθρών ά όπωπε.

Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος

μτφρ: Άνθρωπος: αυτός που αναλογίζεται και κρίνει όσα έχει δει.

Τι εστιν ό μίαν έχον φωνήν τετράπουν και δίπουν και τρίπουν γίνεται;

Το αίνιγμα της Σφίγγας

(το έλυσε ο Οιδίποδας· η απάντηση είναι φυσικά «ο άνθρωπος» σε διάφορες ηλικίες)

Φύσει γαρ άνθρωπος, ό βούλεται, τούτο και οίεται.

Ιούλιος Καίσαρ, 101-14 π.Χ., Ρωμαίος στρατηγός & ύπατος

μτφρ: από τη φύση του ο άνθρωπος, αυτό που θέλει, αυτό νομίζει

(υπότιτλος στην «περί του Γαλατικού πολέμου» εξιστόρησή του)

Πολέμιον ανθρώποις αυτοί εαυτοίς.

Ανάχαρσις, 6ος π.Χ. αιών, Σκύθης ηγεμόνας & φιλόσοφος

μτφρ: ο εχθρός του ανθρώπου είναι ο ίδιος εαυτός του

Άνθρωπον ζητώ.

Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος

Μέμνησο ότι άνθρωπος εί.

Υπενθύμιση προς τον εαυτό του που επέβαλε ο Φίλιππος Β’

Ως χαρίεν εστ’ άνθρωπος αν άνθρωπος ή.

Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής

Σκιάς όναρ άνθρωπος.

Πίνδαρος, 522-438 π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής

μτφρ: ο άνθρωπος είναι τ’ όνειρο μιας σκιάς.

Πολλά τα δεινά κουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει.

Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αντιγόνη

Ουκ ένι ιατρικήν είδέναι, όστις μη οίδεν ό τι εστίν άνθρωπος.

Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής

μτφρ: είναι αδύνατο να ξέρει την ιατρική, αυτός που δεν ξέρει ακριβώς τι είναι ο άνθρωπος

Άπαξ άνθρωποι γεγόναμεν, δις δε ουκ έστι γενέσθαι.

Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος

μτφρ: μια φορά γεννηθήκαμε άνθρωποι, δυο φορές όμως δεν είναι δυνατό να γίνουμε

Θνητός γεγονώς άνθρωπε, μη φρόνει μέγα.

Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής

μτφρ: αφού γεννήθηκες θνητός άνθρωπε, μην έχεις μεγάλες ιδέες

Πρώτον μεν γαρ τρία ην τα γένη τα των ανθρώπων, ουχ ώσπερ νυν δύο.

Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος

μτφρ: στην αρχή τα γένη των ανθρώπων ήταν τρία, όχι δύο όπως τώρα

(από το «Συμπόσιον» του Πλάτωνα)

Άνθρωπος τελειωθείς βέλτιστον των ζώων, χωρισθέν δε νόμου και δίκης, χείριστον πάντων.

Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος

Του ανθρωπίνου βίου ο μεν χρόνος στιγμή, η δε ουσία ρέουσα, η δε αίσθησις αμυδρά, η δε όλου του σώματος σύγκρισις εύσηπτος, η δε ψυχή ρόμβος, η δε τύχη δυστέκμαρτον, η δε φήμη άκριτον.

Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ «Τα εις εαυτόν», β’17

Ανθρωπότητα

Ω, γένος ανθρώπων ανεμώλιον, αυτοχόλωτον, μέχρι τέλους βιότου μηδέν επιστάμενον.

Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής

μτφρ: Ω άστατο ανθρώπινο γένος, που πολεμάς τον εαυτό σου, ώς το τέλος της ζωής δε βάζεις μυαλό.     

Κόσμος & Σύμπαν

Κάλλιστον κόσμος, ποίημα γαρ θεού.

Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος

Κόσμον τονδε, τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν, αλλ' ην αεί και έστιν και έστε πύρ αείζωον.

Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος

Σκηνή πας ο κόσμος εστί και παίγνιον· ή μάθε παίζειν ή φέρε τας οδύνας.

Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής

Τοις εγρηγορόσιν ένα και κοινόν κόσμον είναι, των δε κοιμωμένων έκαστον εις ίδιον αποστρέφεσθαι.

Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος    

Καλό & Κακό

Ουδέν κακόν αμιγές καλού.

Αρχαιοελληνική παροιμία

Ενός κακού μύρια έπονται.

Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός

(ή 'ενός ατόπου δοθέντος μύρια έπονται')

Το μεν καλόν ορώ και επιδοκιμάζω, πράττω δε το κακόν.

Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής

(η Μήδεια…)

Ένδον σκάπτε, ένδον η πηγή του αγαθού και αεί αναβλύειν δυναμένη, εάν αεί σκάπτεις.

Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' ζ’ 59

μτφρ: σκάβε μέσα σου· μέσα σου είναι η πηγή του καλού και θα αναβλύζει πάντα αν πάντα την αναζητείς

Άρα το όσιον ότι όσιόν εστιν, φιλείται υπό των θεών, ή ότι φιλείται όσιόν εστιν.

Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος

μτφρ: το καλό είναι καλό επειδή αρέσει στους θεούς ή αρέσει στους θεούς επειδή είναι καλό;

(η συνέχεια:«Ομολογούμεν το μέν όσιον δια τούτο φιλείσθαι, οτι όσιόν εστιν, αλλ' ου διότι φιλείται, όσιον είναι»)

Αγαθόν και κακόν ταυτόν.

Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος

Αισχρόν το γ’ αισχρόν, καν δοκή καν μη δοκή.

Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος

μτφρ: το κακό είναι κακό. κι αν φαίνεται κι αν δεν φαίνεται

Αρετής οικείον είναι, κακίας αλλότριον.

Κλεόβουλος ο Ρόδιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδος

Ουδέν κακόν ραδίως απόλλυται.

μτφρ: κανένα κακό δεν φεύγει εύκολα

Αρχαιοελληνική Παροιμία

Μικρόν κακόν, μέγα αγαθόν.

απόδοση: από ένα μικρό κακό μπορεί να έρθει ένα μεγάλο καλό

Αρχαιοελληνική παροιμία

Ουκ αν γένοιτο χωρίς εσθλά και κακά, αλλ’ εστί τις σύγκρασις.

Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός

μτφρ:δεν γίνεται χώρια να είναι και τα καλά και τα κακά, αλλά είναι κάπως ανακατεμένα

Κακόν κακού ου άπτεται.

μτφρ: το κακό δεν αντιμετωπίζεται με το κακό

Αρχαιοελληνική παροιμία

Ζωή

Ο κόσμος σκηνή, ο βίος πάροδος. Ήλθες, είδες, απήλθες.

Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος

Λάθε βιώσας.

Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος

Πάς ώσπερ άρτι γεγονώς εκ του ζην απέρχεται.

Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος

μτφρ: Ο καθένας φεύγει απ’ τη ζωή, σαν να ‘ρθε τώρα μόλις.

Μη ως μύρια μέλλων έτη ζην. Το χρεών επήρτηται. Έως ζης, έως έξεστιν, αγαθός γενού.

Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ

Μηδένα προ του τέλους μακάριζε.

Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος

(από τον Ηρόδοτο)

Άπας ό βίος των ανθρώπων φύσει και νόμοις διοικείται.

Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος

Ζώμεν γαρ ού ως θέλομεν, αλλ’ ως δυνάμεθα.

Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής

Άνευ των αναγκαίων αδύνατον και ζην και εύ ζην.

Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος

Ανοήμονες βιούσι ού τερπόμενοι βιούν.

Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος

μτφρ: οι ανόητοι ζουν χωρίς να είναι ευχαριστημένοι που ζουν.

Τις δε βίος, τι δε τερπνόν άτερ Χρυσής Αφροδίτης;

μτφρ: τι είναι η ζωή, τι ωραίο υπάρχει εκτός από τη χρυσή Αφροδίτη [τον έρωτα];

Μίμνερμος, Αρχαίος ποιητής

Τον βίον μη, τω χρόνω βραχύν όντα, πράγμασιν κακοίς μακρόν ποιείν.

Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος

μτφρ: Τη ζωή [σου], μιας και είναι σύντομη, μην την κάνεις [να φαίνεται] μακριά με κακά πράγματα

Του βίου καθάπερ αγάλματος πάντα τα μέρη καλά είναι δει.

Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος

Ο κόσμος αλλοίωσις, ο βίος υπόληψις.

Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' δ’ 3

μτφρ: ο κόσμος είναι μια [συνεχής] αλλαγή, η ζωή είναι γέννημα της φαντασίας.

Άνθρωποι βίου δεόμενοι, πολλά και παντοία τεχνέονται.

Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής

απόδοση: οι άνθρωποι για να τα βγάλουν πέρα στη ζωή τους, μηχανεύονται πολλά και διάφορα

Μέτρον βίου το καλόν ου το του χρόνου μήκος.

Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός

μτφρ: η αξία της ζωής μετριέται με την ωραιότητά της και όχι με το μήκος της

Ου το ζην περί πλείστου ποιητέον, αλλά το ευ ζην.

Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος ‐ Κριτίας

απόδοση: αυτό που αξίζει δεν είναι να ζεις για να αποκτήσεις περισσότερα αλλά να ζεις καλά

Πολλαί μεταβολαί γίνονται και παντοίαι τύχαι κατά τον βίον.

Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος

Βραχύς αιών.

Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Βάκχαι

μτφρ: η ζωή είναι σύντομη

Βιοί γαρ ουδείς ον προαιρείται βίον.

Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής

μτφρ: κανένας δεν ζει τη ζωή που διαλέγει να ζήσει

Τω βίω μη μάχου.

μτφρ: μην εναντιώνεσαι στη ζωή σου

Από τα Δελφικά Παραγγέλματα και το "Επτά Σοφών Υποθήκαι"

άρεσε σε 81

Τέρμα οράν βιότοιο.

Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος

μτφρ: να βλέπεις πάντα (να λαμβάνεις υπόψη) το τέλος της ζωής

Τούτ᾽ εστί το ζην, μη σεαυτώ ζην μόνον.

Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής

μτφρ: αυτή είναι η ζωή, να μη ζεις μόνο για τον εαυτό σου

Η βιωτική τῃ παλαιστικᾑ ομοιοτέρα ήπερ τῃ ορχηστικᾑ κατά το προς τα εμπίπτοντα και ού προεγνωσμένα έτοιμος και απτώς εστάναι.

Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ

‐ 'τα εις εαυτόν' ζ’ 61

μτφρ: η τέχνη της ζωής μοιάζει περισσότερο με την πάλη παρά με το χορό, με την έννοια ότι πρέπει να είσαι έτοιμος και ακλόνητος σε αυτά που συμβαίνουν απροειδοποίητα

ΠΗΓΗ http://www.gnomikologikon.gr/ancient-greek-quotes.php

http://pirforosellin.blogspot.gr/  - Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος(link ). Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ

Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.