Η Κατάληψη της Λάρισσας από τον Γαλλικό στρατό, 12-15 Ιουνίου του 1917 - Από την Κωνσταντινιά Πατσή

Από την Κωνσταντινιά Πατσή*

Ο Γάλλος στρατηγός Σαράιγ, διοικητής των Συμμαχικών στρατευμάτων στο Μακεδονικό μέτωπο, στα τέλη Μαΐου 1917  είχε ήδη προετοιμάσει τις δυνάμεις του στην Κατερίνη για την κατάληψη της Θεσσαλίας και στις  7 Ιουνίου είχε ολοκληρωθεί η συγκέντρωση των στρατευμάτων που αποτελούνταν από δύο συντάγματα και τρία τάγματα πεζικού, τέσσερα συντάγματα Ιππικού (από Μαροκινούς Σπαχήδες), δύο μοίρες πυροβολικού και δύο σμήνη αεροπλάνων.

Το σύνολο των δυνάμεων αυτών ήταν πάνω από 20.000 άνδρες και είχαν τεθεί υπό τις διαταγές του Γάλλου στρατηγού Βενέλ. Απέναντι στην στρατιά αυτή, οι Ελληνικές δυνάμεις περιορίζονταν σε 200 αξιωματικούς και 600 άνδρες της Ι μεραρχίας που βρισκόταν στην Λάρισα υπό τις διαταγές του Έλληνα στρατηγού Ανδρέα Μπαΐρα.

 

Την ίδια εχθρική διάθεση έδειξαν οι Γαλλικές μονάδες έναντι των Ελληνικών μονάδων, καθώς όπου έβρισκαν Έλληνες στρατιώτες τους αφόπλιζαν και τους συνελάμβαναν.

Οι Γάλλοι μετά την κατάληψη της Ελασσόνας και του Τυρνάβου εισέρχονται στη Λάρισα και προβαίνουν στον αφοπλισμό των Ελλήνων

Το σκηνικό άλλαξε όμως όταν Γαλλικά στρατεύματα έφτασαν στους κοιτώνες του 1/38 συντάγματος Ευζώνων που βρισκόταν υπό τις διαταγές του Αντισυνταγματάρχη Αθανασίου Φράγκου

Οι Γάλλοι απαιτούν την παράδοση των σημαιών των συνταγμάτων και των ξιφών των Ελλήνων αξιωματικών. Οι Έλληνες αντιδρούν στον ατιμωτικό όρο και με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Αθανάσιο Φράγκο τρέπονται προς νότο προσπαθώντας να διαφύγουν είτε προς την Αθήνα, είτε προς την Καρδίτσα.

 

 

 

 

Η προέλαση της Γαλλικής στρατιάς ξεκίνησε το πρωινό της 10ης Ιουνίου χωρίς να συναντήσει καμία αντίσταση. Στις 11 Ιουνίου οι Γάλλοι είχαν καταλάβει την Ελασσόνα και το πρωί της 12ης Ιουνίου το γαλλικό ιππικό φθάνει στις πύλες της πόλης. ο  υποστράτηγος Μπαΐρας σπεύδει στην υποδοχή του στρατηγού Βενέλ. Στην συνάντηση τους ο Έλληνας στρατηγός γνωστοποίησε στον Γάλλο ομόλογο του τις διαταγές της κυβερνήσεως του και έθεσε τις δυνάμεις του στην διάθεση του. Ο Βενέλ του απάντησε ότι τον συλλαμβάνει αμέσως μαζί με τους αξιωματικούς του επιτελείου του, ενώ απείλησε ότι θα βομβάρδιζε την Λάρισα αν έπεφτε έστω ένας πυροβολισμός. Αργότερα ο Μπαΐρας εξορίστηκε από τον Zonnart στην Κορσική μαζί με τους υπόλοιπους πολιτικούς αντιπάλους του Βενιζέλου [1].

Ο Κώστας  Καρδαράς (2015) αναφέρει ότι  όταν έγινε αντιληπτή η  φυγή τους, ο Γάλλος στρατηγός έστειλε το ιππικό των Μαροκινών Σπαχήδων να τους καταδιώξει. Οι Έλληνες κυνηγήθηκαν για έξι χιλιόμετρα απηνώς και αφού περικυκλώθηκαν από πολλαπλάσιες δυνάμεις Μαροκινών σπαχήδων (ιππέων) και Σενεγαλέζων πεζών (Γαλλικά αποικιακά στρατεύματα) τους ζητήθηκε να παραδοθούν, αλλά αρνήθηκαν με πείσμα. Υπερασπίστηκαν σε μία τρίωρη σκληρή μάχη την τιμή και την σημαία τους, πληρώνοντας βαρύ τίμημα (72 νεκροί από σύνολο 280 περίπου ανδρών) ενώ και οι Γάλλοι παρά την πλεονεκτική τους θέση θρήνησαν 10 νεκρούς. Η μάχη έληξε όταν οι επιζώντες του 1/38 περικυκλωμένοι πλήρως, αναγκάστηκαν να παραδοθούν. Στα χέρια των Γάλλων βρέθηκαν η τιμημένη σημαία, ο διοικητής του Συντάγματος Αθανάσιος Φράγκου, 13 αξιωματικοί, 35 υπαξιωματικοί και 164 στρατιώτες.

  Οι αιχμάλωτοι με τη συνοδεία έφτασαν στο γραφείο του στρατηγού Σαρράιγ και ο ανθυπίλαρχος των σπαχήδων Verselíppe του παρέδωσε ως τρόπαιο τη σημαία. Ο Σαρράιγ τότε του απένειμε την ανώτερη διάκριση: Το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής. Η σημαία μεταφέρθηκε στην Γαλλία σαν τρόπαιο του ίδιου του Σαράιγ, μιας μάχης ενός ακήρυκτου πολέμου, με συμμαχικό τους στρατό όπου  εκτίθεται σήμερα έχοντας ονομασθεί από τους Γάλλους Ακατανόητο Τρόπαιο (Τrophee Εncombrandt). Η σημαία παρέμεινε τρόπαιο στα χέρια του Στρατηγού Σαρράιγ και των απογόνων του. Οι πληροφορίες τη θέλουν οι απόγονοι να της επέστρεψαν στο Πρώτο Σύνταγμα των Σπαχήδων που ακόμα διατηρείται χωρίς τη λέξη «Μαροκινό» στην επωνυμία του, έχει μετατραπεί σε τεθωρακισμένο, μετείχε στον πόλεμο του Αφγανιστάν, και εδρεύει στην πόλη Βαλάνς στη Ν. Γαλλία [1].

  Οι στρατιώτες χρησιμοποιήθηκαν από τους Γάλλους για αγγαρείες και έργα οδοποιίας στο Λιτόχωρο, ενώ οι αξιωματικοί οδηγήθηκαν και κρατήθηκαν σε παλαιούς Τουρκικούς στρατώνες στην Κατερίνη.

  Η κατάληψη της Λάρισας ολοκληρώθηκε χωρίς άλλη αντίσταση, ενώ στις 13 Ιουνίου ολοκληρώθηκε η κατάληψη του Βόλου και των Τρικάλων. Το 5ο σύνταγμα πεζικού υπό των συνταγματάρχη Γιαννόπουλο που βρισκόταν στα Τρίκαλα, όταν έφτασαν τα νέα για την συμπεριφορά των Γάλλων στην Λάρισα οπισθοχώρησε προς Λαμία αποφεύγοντας κάθε επαφή με τους επελαύνοντες Γάλλους. Οι Γάλλοι δεν περιορίστηκαν μόνο στην Θεσσαλία. Σε συνδυασμό με τις καταιγιστικές πολιτικές εξελίξεις στην Αθήνα και την τελική εκθρόνιση του Βασιλιά Κωνσταντίνου, μέχρι τις 26 Ιουνίου είχαν καταλάβει την Ιτέα, τον Μπράλο και την Λαμία [1].

Βιβλιογραφία

[1] 12 Ιουνίου 1917(*): Η “μάχη της σημαίας” και η βίαιη κατάληψη της Θεσσαλίας από τον Γαλλικό στρατό (istorikathemata.com/2013/07/)

Κώστας Καρδαράς ,2015,Η Μάχη της Σημαίας …12 Ιουνίου του 1917 melanikaixarti.blogspot.gr

Πηγή φωτογραφιών Ministère de la Culture (France) – Médiathèque de l’Architecture et du Patrimoine – Diffusion RMN

*Η Κωνσταντινιά Πατσή είναι Διευθύντρια του ΓΕΛ Φαλάνης. Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κάτοχος Μεταπτυχιακού διπλώματος Master of Business Administration (MBA) του Staffordshire University

ΠΗΓΗ :  http://paidis.com/2015/06/15/%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B7%CF%88%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CE%BB%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B1%CF%83-%CE%B1%CF%80%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%BF/

http://pirforosellin.blogspot.gr/  -  Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος(link ). Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.68