Η χριστιανική εορτή του αγίων Σκύλου Αντρωνίου και του Κυνοβιάρχου Κυνόβιου της 9ης Μαΐου, και η εορτή της τρικέφαλη σκυλοκέφαλης Εκάτης

Ο Άγιος Χριστόφορος περιγράφεται και εικονίζεται ως κυνοκέφαλος, προφανώς λόγω της συνδέσεώς του με το έθνος των Σκυλοκεφάλων. εις την ανωτέρω εικόνα είναι από την Φολόη της Πελοποννήσου

Χριστιανική ιστορία

Η εορτή του αγίους Σκύλου Αντρωνίου και του Κυνοβιάρχου [Κυνόβιου][9 Μαΐου]

Ο Άγιος Σκύλος Αντρωνίου περιοχή Φολόης Λασίωνος

   Στο νεκροταφείο του Αντρωνίου ευρίσκεται ο βυζαντινός Ναός των Αγίων Αναργύρων που είναι χαρακτηρισμένος ως «βυζαντινή αρχαιότητα».

  Εσωτερικά είναι αγιογραφημένος με σπάνιες τοιχογραφίες που όμως έχουν υποστεί από την υγρασία και την εγκατάλειψη ανεπανόρθωτες βλάβες. Χρειάζεται άμεσα να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την διάσωση του ναού, γιατί η ντροπή θα είναι για όλους εμάς και όχι για την εκκλησία, την αρχαιολογία και τον Δήμο που ούτως ή άλλως αδιαφορούν.

  Ανάμεσα εις τις τοιχογραφίες στο μέσον και δεξιά του Ναού υπάρχει ο Άγιος Χριστόφορος, ο Ρέπροβος, με κεφάλι σκύλου, κρατώντας στο δεξί του χέρι ένα σταυρό. 

  Ο Άγιος Χριστόφορος περιγράφεται και εικονίζεται ως κυνοκέφαλος, προφανώς λόγω τις συνδέσεώς του με το έθνος των Σκυλοκεφάλων. Οι θρύλοι πολλών αναφέρουν ότι ανάμεσα εις τους στρατιώτες του Μεγάλου Αλέξανδρου υπήρχαν και κυνοκέφαλοι (βλέπε Αϊ – Θόδωρος). Για τους κυνοκέφαλους, ανθρώπους δηλαδή με κεφάλι σκύλου, κάνουν λόγο και οι Ηρόδοτος και Ησίοδος. Παρόμοιος θρύλος υπήρχε και στην Ασία.   

  Η χριστιανική παράδοση μας αναφέρει πως ο Άγιος Χριστόφορος έζησε και μαρτύρησε στα χρόνια του Ρωμαίου αυτοκράτορος Δεκίου (Gaius Messius Quintus Decius, 249-251 μ.Χ.)  Κατάγετο από άγρια χώρα ανθρωποφάγων (πιθανόν Ινδία). Στη διάρκεια ενός πολέμου συνελήφθη αιχμάλωτος μαζί με άλλους στρατιώτες και μεταφέρθηκε στην Αντιόχεια όπου βαπτίστηκε από τον εκεί επίσκοπο, ιερομάρτυρα Βαβύλα. Πήρε τότε το όνομα Xριστόφορος ή Χριστοφόρος, εγκαταλείποντας το προηγούμενο όνομά του που ήτο Ρέπροβος. 

  Οι ορθόδοξοι λέγεται ότι η αφορμή για τον αποκεφαλισμό του (το έτος 250 μ.Χ.) ήταν η μεταστροφή στον χριστιανισμό από το κήρυγμα του Αγίου, δύο γυναικών ελευθέρων ηθών, της Καλλίνικης και της Ακυλίνας, αλλά και Ρωμαίων στρατιωτών. Η μνήμη του τιμάται εις τις 9 Μαΐου από την Ορθόδοξη Εκκλησία δηλαδή σε κρίσιμη για την παραγωγή περίοδο. Ήταν, στην αρχή των πρώτων χριστιανικών χρόνων, προστάτης των αμπελιών και των χωραφιών από τις θεομηνίες. Αυτό φαίνεται και από το συναξάρι του στο οποίο παρακαλεί το Θεό να προστατεύει από το χαλάζι όσους τον επικαλούνται «μη επέλθει αυτοίς εκεί, δέσποτα, χάλαζα, μήτε θυμούς, μητε αφορία αμπέλου». Στην πορεία των αιώνων οι ορθόδοξοι, επηρεασμένοι από τη Δύση, άρχισαν να τον θεωρούν προστάτη των αυτοκινητιστών, των οδοιπόρων και του Σώματος Εφοδιασμού και Μεταφορών του Στρατού, ενώ είναι και ο πολιούχος τις πόλεως του Αγρινίου.

  Για τους καθολικούς ο Κυνοκέφαλος Άγιος, τους είπαμε, ήταν και ο προστάτης των οδοιπόρων. Την 24 Ιουλίου, όπου εορτάζεται, οι βόρειοι λαοί έχουν τις κυνικές ημέρες (από τις 23/7 έως τις 24/8). Εάν στο διάστημα αυτό υπάρχει ηλιοφάνεια πιστεύεται ότι η χρονιά θα έχει καλή σοδειά. Το αντίθετο συμβαίνει αν οι συνθήκες είναι δυσμενείς..

  Επειδή, σύμφωνα με το μύθο των καθολικών, περνούσε τους οδοιπόρους από το χείμαρρο (μιας και δεν υπήρχε γέφυρα) έγινε προστάτης τους. Παρουσιάζεται με μορφή γίγαντα να περνάει τον Χριστό, μικρό παιδί, στους ώμους του, από τη μία όχθη τις χειμάρρου στην άλλη. Για αυτόν το λόγο πήρε το όνομα Χριστόφορος, δηλαδή τις που μετέφερε τον Χριστό.

  Φυσικά σε όλα αυτά τα προγραφέντα υπάρχει μια αντίφαση, διότι σε πολλά από όσα αναφέρονται στηρίζομαι τις αφηγήσεις από τους γέροντες της Φολόης Λασίωνος καθώς και στο γεγονός ότι, στη ξενάγηση στους Αγίους Αναργύρους που έκανε ο παπα – Ντίνος (που βέβαια θα θυμούνται πολλοί μεγάλοι ακόμη) ανέφερε το μύθο των καθολικών. Υποτίθεται λοιπόν, ότι ο ναός στο Αντρώνι οικοδομήθηκε τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, πριν ακόμη διαχωριστεί η Εκκλησία, ή χτίστηκε πάνω σε αρχαίο ναό. Σημειώνουμε δε ότι η χριστιανική ιστορία της προελεύσεως του ονόματος δεν ευσταθεί γιατί ο Άγιος έζησε πολύ αργότερα από το Χριστό (3^ο αιώνα μ.Χ).

Στο Αγιολόγιο ο Άγιος Χριστόφορος αποτελεί όνομα επτά Αγίων της Ορθοδόξου εκκλησίας, ενώ 6 (εκ των 7) της Καθολικής Εκκλησίας οι οποίοι και είναι:

Άγιος Χριστόφορος, τιμάται στις 9 Νοεμβρίου

Άγιος Χριστόφορος, τιμάται στις 19 Νοεμβρίου.

Άγιος Χριστόφορος, τιμάται στις 22 Νοεμβρίου.

Άγιος Χριστόφορος τιμάται στις 20 Απριλίου

Άγιος Χριστόφορος ο επίμαχος που τιμάται στις 9 Μαΐου.

Άγιος Χριστόφορος που τιμάται στις 5 Ιουνίου.

Γνωστοί είναι μόνο οι βίοι που τιμώνται στις 20 Απριλίου και στις 9 Μαΐου ως «Αγίου Χριστοφόρου του επιμάχου».

Έως τις μέρες μας, εκκλησίες με τον Κυνοκέφαλο Άγιο, υπάρχουν στον Άγιο Γερμανό στις Πρέσπες και στο ναό του Αγίου Γεωργίου στο Τσεγκελκιόϊ της Μικρά Ασίας.

 Υπάρχει επίσης και ο Κυνοβιάρχης Άγιος

  Διαπιστώνετε ότι κοντά στον σκυλοκέφαλο άγιο υπάρχει δεύτερος άγιος, με δυσανάγνωστο όνομα αλλά με ευανάγνωστο τον τίτλο του «Κυνοβιάρχη». Η παράδοση στο Αντρώνι λέει ότι ήταν κάποιο κοινόβιο (κυνόβιο) ή σκυλοτροφείο που έθρεφαν σκύλους κυνηγούς ή τσοπανόσκυλα, αγαπημένα ζώα των κατοίκων.

Ο οποίος εορτάζει ομού μετά του αγίου Σκύλου.

 [απόσπασμα από το άρθρο του Κώστα Παπαντωνόπουλου τον Νοέμβριο του 2005, στην ιστοσελίδα :  http://www.antroni.gr/content/view/48/610/]

Άλλες αναφορές κυνοκέφαλων εις την ιστορία είναι οι ακόλουθες :

ο Μάρκο Πόλο αναφέρει ότι κυνοκέφαλοι ζούσαν στο αρχιπέλαγος του Αdaman.

  Επίσης αναφορές Κυνοκέφαλων υπάρχουν και εις την γνωστή παραλλαγή του μυθιστορήματος του Ψευδο-Καλλισθένους – «Το Μυθιστόρημα του Αλέξανδρου».

  Όπως υποστηρίζει ο Αnsbacher, ο μύθος των κυνοκέφαλων υπάρχει και στην αραβική φιλολογία, κάτι που είναι φανερό στο έργο του Άραβος λόγιου Αl-Qazwini.

  Τέλος εις τα Βαλκάνια υπάρχουν κυνοκέφαλοι εις τις παραδόσεις τους, οι Αλβανοί ονομάζουν siieneza, οι Βούλγαροι ονομάζουν psoglavi και οι Ρουμάνοι ονομάζουν capcani ή catsuni (κατσαούνοι).

Ελληνική προϊστορία

Η τρικέφαλη σκυλοκέφαλη Εκάτη

	Εκάτη με 3 κεφάλια όπως αναπαριστάται εις το αγαλμα εις την αριστερή εικόνα. Εις την εικόνα κάτωθι αναπαρίσταται η κάθε μία από τις 3 εκφράσεις της θεάς Εκάτης

  Η Μυθολογία αναφέρει ότι κεφάλι σκύλου στην Ελληνική μυθολογία έχει η Εκάτη. Η Εκάτη πληροφορεί πρώτη τη Δήμητρα για την απαγωγή της κόρης της και έτσι θυμίζει το ρόλο του Άνουβη στην Αίγυπτο. Είναι εκείνη η θεά την οποία ο Ηρακλής φέρνει νικημένη στον επάνω κόσμο σαν φύλακα των πυλών του Άδη με τριπλή όψη, ταυτόσημη με τον Κέρβερο.

  Οι Εθνικοί παγανιστές, όταν ο χριστιανισμός εδραιώθηκε ως επίσημη θρησκεία του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους και ειδικά τον 4^ον αιώνα, οι λεγόμενοι Παγανιστές (οι πιστοί στην παλαιά θρησκεία και όσοι δεν πίστευαν στο Θεό της Βίβλου), που στο επίπεδο της τέχνης μεταξύ των άλλων είχαν τον κυνοκέφαλο Άγιο Χριστόφορο, υπέστησαν δεινούς διωγμούς. Η θρησκεία τους απαγορεύτηκε, επειδή προερχόταν από την Πατρώα θρησκεία που είχαν ασπαστεί κυρίως οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι αποικίες τους και οι ανώτερες τάξεις λαών που είχαν έλθει σε επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό.

  Ο Στράβωνας, στα γεωγραφικά του, κάνοντας σχόλιο για τις τερατολογίες των παλαιοτέρων του, αναφέρει τους μεγαλοκέφαλους του Ησίοδου, τους στεγανόποδες του Αλκμάν, τους μονόφθαλμους και κυνοκέφαλους του Αισχύλου. Αργότερα και ο Κλαύδιος Πτολεμαίος κάνει λόγο για κυνοκέφαλους και μονόποδες.

  Οι ανθρωποφάγοι Κυνοκέφαλοι ήσαν μία από τις 17 Μιαρές Φυλές που κατοικούσαν στη Γη του Σκότους, από την οποία, σύμφωνα με τον Αραβικό θρύλο, πέρασε ο Αλέξανδρος κατά την αναζήτηση του για το νερό που θα του έδινε την αθανασία.

  Ο Ψευδο-Καλλισθένης αναφέρει τα ονόματα των 17 Μιαρών Φυλών στα ελληνικά (Γότθοι, Μαγγόθοι, Ανάγες, Αγώκοι, Εξαύθεισι, Ανθρωποφάγοι, Κυνοκέφαλοι, Φάρδειοι, Αλενέοι, Φυσονίκαιοι, Ασίνεοι, Δραραίοι, Δεφαρείς, Φυτηναίοι, Θελματαίοι, Μαρμύθαι, Αγριμανθέοι), και κάνει λόγο για μια χάλκινη πύλη που διέταξε ο Αλέξανδρος να κατασκευάσουν και να την αλείψουν με Σιακήνθη (ένα υλικό τόσο ανθεκτικό που ούτε ο σίδηρος τον καταστρέφει αλλά ούτε η φωτιά) ώστε να κλειστούν για πάντα και οι 17 μιαρές φυλές  μέσα στη σπηλιά στην οποία κατέφυγαν για να γλυτώσουν από αυτόν.

  Ο Ψευδο-Μεθόδιος πάλι, σε μια παρόμοια εκδοχή του θρύλου, μιλά για τον εγκλεισμό των Κυνοκέφαλων Μαλτσέχ από τον Αλέξανδρο στα Τάρταρα.

[http://www.macedoniahellenicland.eu/content/view/454/48/lang,el/]

  Αναφορά έκανε και ο Κτησίας ο Κνίδιος. Ο Κτησίας ο Κνίδιος ο οποίος έζησε από τα τέλη του 5^ου αιώνος π.Χ. έως τις αρχές του 4^ου αιώνος π.Χ. και είναι ο πρώτος Έλληνας συγγραφέας που έγραψε βιβλίο ειδικά για την Ινδία, τα «Ινδικά», το οποίο απωλέσθηκε, τις και το άλλο περίφημο έργο του τα «Περσικά». Τις τα γνωρίζουμε εκτός των λίγων αποσπασμάτων που έχουν διασώσει διάφοροι συγγραφείς, τις ο Αιλιανός. Ο Φώτιος το περιλαμβάνει στην περίφημη «Βιβλιοθήκη» του, γνωστή και ως «Μυριόβιβλος». Ο Φώτιος ο οποίος είχε διατελέσει και οικουμενικός πατριάρχης, είχε διορισθεί όταν δεν ήτο πρέσβης εις τους Ασσύριους. Την περίοδο όπου ήταν εις την Ασσυρία συνέγραψε τη «Βιβλιοθήκη» που είναι ουσιαστικά είναι περίληψη των 279 βιβλίων του Κτησία του Κνίδιου τα οποία είχε διαβάσει ο ευρυμαθής Πατριάρχης, στα οποία αναφέρθηκε από μνήμης και αναπαρήγαγε. Δεν αντέγραψε το οποίο θα ήτο πιο σαφές και ακριβές εις τις αναφορές. Έστω και με αυτόν τον τρόπο διασώθηκε το έργο του Κτισίου «Ινδικά» όπου είχε και τις αναφορές και περιγραφές εις τους Κυνοκέφαλους.

  Αναφέρει ο Φώτιος αφηγούμενος τα «Ινδικά» του Κτησίου :

  «Στα βουνά του Ινδού ποταμού ζουν άνθρωποι που έχουν κεφάλι σκύλου. Τα ρούχα τους είναι από δέρμα άγριων ζώων. Δεν μιλούν καμμιά γλώσσα αλλά γαυγίζουν σαν τα σκυλιά και συνεννοούνται με τον τρόπο αυτό. Οι Ινδοί τις αποκαλούν «Καλύστριους» που σημαίνει «κυνοκέφαλοι». Τα δόντια τους είναι ισχυρότερα από εκείνα των σκύλων. Τους συναντάει κανείς μέχρι και του Ινδού ποταμού. Είναι μαύροι και έχουν βαθύ το αίσθημα της δικαιοσύνης τους και οι άλλοι Ινδοί με τους οποίους άλλωστε είναι σε επαφή. Καταλαβαίνουν την γλώσσα των άλλων αλλά δεν μπορούν να τους μιλήσουν. Συνεννοούνται με νοήματα τους οι κωφάλαλοι. Το έθνος τους αριθμεί τις 120.000.

  Οι κυνοκέφαλοι οι οποίοι κατοικούν στα βουνά δεν κάνουν καμμιά δουλειά, διότι ζουν από το κυνήγι, το κρέας του οποίου ξηραίνουν στον ήλιο. Έχουν πρόβατα, κατσίκες και όνους. Πίνουν γάλα και ξυνόγαλα. Τρώνε επίσης τον καρπό του «σιπταχόρου» το οποίο είναι γλυκό, το οποίο οι  Ινδοί ξεραίνουν όπως οι Έλληνες τη σταφίδα. Κατασκευάζουν σχεδία στην οποία φορτώνουν τις ξερούς τις καρπούς, το άνθος τις πορφύρας καθαρισμένο και το ήλεκτρο, τα οποία ανταλλάσουν με τους Ινδούς έναντι άρτων, αλευριού και βαμβακερών ρούχων. Αγοράζουν από αυτούς τα ξίφη που χρησιμοποιούν για να κυνηγήσουν άγρια θηρία, ακόμη δε και τόξα και ακόντια, στη χρήση των οποίων είναι εξαιρετικά ικανοί. Είναι αήττητοι γιατί ζουν στα ψηλά βουνά που είναι απρόσιτα. Κάθε τρία χρόνια ο βασιλέας τους χαρίζει 300.000 βέλη, 120.000 ασπίδες και 500.000 ξίφη.
  Δεν ζουν σε σπίτια, αλλά σε σπήλαια, κυνηγούν θηρία με τόξα και ακόντια. Είναι τόσο γρήγοροι ώστε ξεπερνούν τα θηρία αυτά στο τρέξιμο.
  Οι γυναίκες τους λούζονται μια φορά το μήνα όταν έλθει η περίοδο τους, ποτέ άλλοτε. Οι άνδρες δεν λούζονται αλλά τρίβονται με κάποιο λάδι που βγάζουν από γάλα και σκουπίζονται με δέρματα. Ντύνονται με λεπτά δέρματα, άνδρες και γυναίκες.
  Οι πλουσιότεροι φορούν λινά αλλά είναι λίγοι. Δεν έχουν κρεβάτια, κοιμούνται σε στρώματα από φύλλα δέντρου. Ο πλούτος υπολογίζεται με βάση τον αριθμό των προβάτων. Κατά τα λοιπά τις είναι αρκετά ισόνομα κατανεμημένος, και είναι απολύτως δίκαιοι.
  Όλοι τους, άνδρες και γυναίκες έχουν ουρά τους τα σκυλιά. Και όταν έρχονται σε επαφή με την γυναίκα για να αποκτήσουν απογόνους, «ζευγαρώνουν τετραποδιστί» ακριβώς όπως τα σκυλιά. Ζουν έως 200 έτη.

[ η πηγή του Κτησίου του Κνίδιου και του πατριάρχου Φώτιου προέρχονται από τον συγγραφέα  Χ. Λάζος και το έργο του «Παγανιστικά έθιμα στον Χριστιανισμό», και αναπαραγωγή μέρος του έργου εις την ακόλουθο ιστοσελίδα : http://anekshghta.blogspot.gr/2013/07/blog-post_3217.html]

Άλλες αναφορές : 

	Ηρακλής κατεβαίνει στον Τάρταρο για να αιχμαλωτίσει τον Κέρβερο (12ος άθλος), ήταν η τρικέφαλη Εκάτη που τον υποδέχθηκε ως Κέρβερος. Θεωρούνταν θανατηφόρα η επαφή με τον Κέρβερο.
	Κτησίας ο Κνίδιος (5ος-4ος αι. π.Χ.) είναι ο πρώτος Έλληνας συγγραφέας που έγραψε βιβλίο ειδικά για την Ινδία, τα Ινδικά.
	Κτησίας Οι Ινδοί τους αποκαλούν «Καλύστριους» που σημαίνει «κυνοκέφαλοι», ένα έθνος 120.000 τέτοιων ανθρώπων.
	Επίσης εις τους Αιγυπτίους, όπου οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έχουν τον θεό Άνουβι - θεό του θανάτου, οι αρχαίοι Έλληνες τον ταύτιζαν με τον ψυχοπομπό Ερμή.

			Κυνοκέφαλος αγαλμα του θεού Anubis αιγυπτιακό δείχνει τα χαρακτηριστικά του Έλληνος θεού Ερμού. Μουσείο του Βατικανού.
	Κυνοκέφαλος εις αρχαίο ανάγλυφη παράσταση.

Απόσπασμα από το βιβλίο του συγγραφέως  Ομήρου Ερμείδη με τον τίτλο «Έλληνες  ή Ελληνίζοντες  χριστιανοί» υπό έκδοσιν [2015]

http://pirforosellin.blogspot.gr/  -  Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος(link ). Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

....