Σε ανασκαφές που διενεργήθηκαν στη Χαλκίδα στην πλατεία Τζαμιού
(πρώην Πλατεία Φυλακών) το 1860 βρέθηκε ενεπίγραφη στήλη, που κατά την
αρχαιότητα ήταν στημένη στο ιερό του Δαφνηφόρου Απόλλωνα στην Ερέτρια,
και σήμερα φυλάσσεται στο Επιγραφικό Μουσείο Αθηνών.
Το ανώτερο τμήμα της διακοσμείται με ανάγλυφη παράσταση, στην οποία
σώζονται τα ίχνη δύο μορφών, της Αρτέμιδος και της Λητούς, και στο
κείμενό της αναφέρεται η σύμβαση αποξήρανσης της λίμνης, μεταξύ του
Χαιρεφάνη, αναδόχου του έργου, και Ερετριέων πολιτών.
Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της στήλης είναι μια χαραγμένη επιγραφή 66
στίχων(με χρήση
του ορθόδοξου Χαλκιδικού αλφάβητου) , που αναφέρεται
στην αποξήρανση της λίμνης των Πτεχών, η οποία πιθανότατα να ταυτίζεται
με τη λίμνη του Δύστου, μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι οι πρώτες
προσπάθειες για την αποξήρανσή της ανάγονται στην εποχή αυτή.
Το εργολαβικό αυτό συμβόλαιο αποτελεί ένα πραγματικό μνημείο για την
οικονομία της εποχής εκείνης. Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, οι
οποίοι παραμένουν επίκαιροι μέχρι σήμερα, προβλεπόταν η κατασκευή
αποχετευτικών αγωγών, υπονόμων και φρεατίων για την αποχέτευση των
υδάτων σε φυσικές υπόγειες ρωγμές, τις καταβόθρες.
Ο ανάδοχος του έργου Χαιρεφάνης ο Ευβοεύς πρέπει να ήταν σπουδαίος
μηχανικός. Η σύμβαση καθόριζε ότι η αποζημίωση του αναδόχου θα δινόταν
υπό την μορφή δεκαετούς καλλιέργειας των νέων γαιών, που θα
αποκαλύπτονταν μετά την αποξήρανση.
Tο έργο λοιπόν χρηματοδοτήθηκε από τον ανάδοχο , μετά την κατασκευή
του τέθηκε σε λειτουργία από τον ίδιο και αφού του απέδιδε έσοδα επί μια
δεκαετία, παραδόθηκε μετά στον ιδιοκτήτη.
Πρόκειται για το πρώτο έργο του σύγχρονου τύπου <<Build Operate
and Transfer>>(B.O.T.), με τα γνωστά πλεονεκτήματα της
χρηματοδοτικής διευκολύνσεως, της βεβαιότητας περί ασφαλούς λειτουργίας
και της εμπειρίας περί της αποδοτικότερης εκμεταλλεύσεως από τον
ιδιοκτήτη στο μέλλον.
Τα σημαντικότερα στοιχεία-συστατικά της σύμβασης ήταν:
Αντικείμενο
Η αποξήρανση της λίμνης των Πτυχών, η ανόρυξη φρεατίων, η κατασκευή
αρδευτικής δεξαμενής, η συντήρηση των έργων για μια δεκαετία.
Περιβαλλοντική μέριμνα
Η απαιτούμενες κατασκευές για το έργο να γίνουν με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγονται ζημιές σε ιδιωτικές περιουσίες.
Απαλλοτριώσεις
Προβλέπεται απαλλοτριώσεις ιδιωτικών εκτάσεων με τις ανάλογες αποζημιώσεις, που καταβάλλονται από τον ανάδοχο.
Χρηματοδότηση
Όλες οι δαπάνες κατασκευής βαραίνουν τον ανάδοχο.
Ατέλεια
Παρέχεται στον ανάδοχο ατέλεια επί των εισαγόμενων υλικών.
Ασυλία
Δια ψηφίσματος συνομολογείται η ασφάλεια του αναδόχου, των συνεργατών και των εργαζομένων του σε καιρό ειρήνης και πολέμου.
Προθεσμία
Η αποπεράτωση του έργου είχε τετραετή προθεσμία, παρατεινόμενη σε περίπτωση πολέμου.
Αμοιβή
Ο ανάδοχος θα καρπώνεται τα προϊόντα της καλλιέργειας των
αποξηραμένων γαιών επί μια δεκαετία, καταβάλλοντας μίσθωμα 30 ταλάντων
σε μηνιαίες δόσεις. Τα προϊόντα δεν υπόκεινται σε φορολογία, ενώ η
διάρκεια επικαρπίας παρατείνεται σε περίπτωση πολέμου.
Εγγυήσεις
Σε περίπτωση μη αποπερατώσεως του έργου, ο ανάδοχος υποχρεούται να
καταβάλει το μίσθωμα των 30 ταλάντων. Σε περίπτωση που πάθαινε κάτι ο
ανάδοχος αναλάμβαναν οι εργαζόμενοι και οι κληρονόμοι του. Ο Χαιρεφάνης
παρουσίασε και ως τριτεγγυητές αξιόπιστα πρόσωπα.
Διασφάλιση αναδόχου
Δια ψηφίσματος προβλέπονται βαριές ηθικές και υλικές κυρώσεις(ποινική ρήτρα) σε όσους προσπαθούσαν να ακυρώσουν την σύμβαση.
Το συμφωνητικό συντάχθηκε εις τριπλούν, με τα δυο αντίγραφα να
στέλνονται στα Μέγαρα και στην Άνδρο, πιθανές πατρίδες των τριτεγγυητών.
Υπάρχουν επιφυλάξεις για την πραγματοποίηση αυτής της συμβάσεως ,
λόγω του μη εντοπισμού αρχαιολογικών ευρημάτων. Ακόμη και αν δεν
πραγματοποιήθηκε αυτό το έργο , αυτή η επιγραφή αποδεικνύει ακόμη μια
φορά ότι τον 4ο αιώνα π. Χ. οι Έλληνες διέθεταν μια πολύ προχωρημένη
τεχνολογία μεγάλης κλίμακας δημόσιων έργων και εφαρμογής της υδραυλικής
επιστήμης θεσπίζοντας μάλιστα και τα αντίστοιχα νομικά πλαίσια.
ΠΗΓΗ:Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΔΜΟΣ
ΠΗΓΗ = http://www.voicenews.gr/index.php/politismos/12084-i-apoksiransi-tis-limnis-dystou-apodeiksi-oti-oi-ellines-diethetan-proxorimeni-texnologia-megalis-klimakas-dimosion-ergon-4os-p-x.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου