Το γυναικείο γυμνό στα ρωμαϊκά ψηφιδωτά

Το γυναικείο γυμνό στα ρωμαϊκά ψηφιδωτά  παρέχει έξαρση στην ομορφιά, στον σαρκισμό και στον ερωτισμό, αντικατοπτρίζοντας  συγχρόνως την αποφασιστικότητα, τη δύναμη και την εξουσία από το ανδρικό σώμα.

Αυτό είναι ένα από τα πορίσματα της έρευνας του Πανεπιστημίου Κάρλος ΙΙΙ στη Μαδρίτη [la Universidad Carlos III de Madrid (UC3M) ], που αναλύει την πολιτισμική κατασκευή και τις ιδεολογικές επιπτώσεις αυτών των καλλιτεχνικών παραστάσεων που παρουσιάζουν γυμνές γυναίκες σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία της εποχής.



Σε άλλη έρευνα για τις εικαστικές παραστάσεις σε ρωμαϊκά μωσαϊκά το φόρεμα είναι θεμελιώδες για την αναγνώριση των χαρακτήρων και καθορίζεται ως εικονογραφικό στοιχείο της ανάλυσης, αλλά αυτή η νέα προσέγγιση εστιάζεται στην αντίθετη κατεύθυνση, στην απουσία κάθε είδους ένδυσης.

«Ο σχηματισμός των σωμάτων δεν είναι φυσικός ή αιτιατός, όπως μερικές φορές πιστεύουμε, αλλά μάλλον είναι το αποτέλεσμα των παγιωμένων σχέσεων της εξουσίας στην κοινωνία και προωθείται από εκείνους που ασκούν την εξουσία αυτή», εξηγεί η καθηγήτρια της Αρχαίας Ιστορίας του UC3M, Luz Neira [Prof. María Luz Neira Jiménez]

Η ανάλυση των αναπαραστάσεων του γυμνού υπερβαίνει τη μελέτη του έργου τέχνης και είναι πολύ σημαντικές οι ιδεολογικές επιπτώσεις για την ανακατασκευή της ιστορίας των ελίτ στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και ο βαθμός επιρροής της στις επόμενες γενιές.

Οι μελέτες της έρευνας των ειδικών που συντονίζονται από την επικεφαλής Luza Neira έχουν συγκεντρωθεί σε  ένα βιβλίο που εκδόθηκε πρόσφατα και έχει τον τίτλο:

 «Desnudo y cultura: la construcción del cuerpo en los mosaicos romanos» [Γυμνό και Τέχνη: Η κατασκευή του σώματος στα ρωμαϊκά μωσαϊκά].

«Κρίνοντας από τις εικόνες των γυμνών στα ψηφιδωτά, δίνεται έξαρση, γενικά, στην ομορφιά, στην  σαρκικότητα και στον  αισθησιασμό της γυναικείας μορφής, μέσα από ένα λεπτό συνδυασμό διαφορετικών αναπαραστάσεων του στήθους και της κοιλιάς, ή της πλάτης και των γλουτών, αντικατοπτρίζοντας την περιποίηση του σώματος και τη διαθεσιμότητά του. Ενώ στο γυμνό ανδρικό σώμα, παρέχεται μια ολοκληρωμένη μυϊκή μορφή, δείχνοντας την αποφασιστικότητα, τη δύναμη και την ισχύ», σημειώνει η ερευνήτρια του Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Πολιτισμού του UC3M.

Περισσότερες οι γυναικείες μορφές στα ψηφιδωτά


Είναι προφανής η ασύμμετρη μεταχείριση των γυναικείων και των ανδρικών σωμάτων και από από αυτό διαφαίνεται η αντανάκλαση των σχέσεων εξουσίας στην εποχή, σύμφωνα με τους ερευνητές.



«Οι γυναικείες μορφές κυριαρχούν στις παραστάσεις στα ψηφιδωτά, ενώ οι όποιες ανδρικές απεικονίζουν γνωστά πρόσωπα», λέει η καθηγήτρια, «με αυτήν την έννοια οι βασικές ανδρικές μορφές είναι συνήθως θεότητες, ήρωες, ή μυθολογικά όντα ή πολεμιστές και αθλητές.

Οι παραστάσεις αυτές δεν περιορίζονται στους ιδιωτικούς χώρους ενός σπιτιού. Στην πράξη, παρουσιάζονται σε διάφορες αίθουσες υποδοχής της οικίας, δημιουργώντας ένα  ζεστό περιβάλλον τόσο στα δημόσια όσο και στα ιδιωτικά κτήρια και μάλιστα ο αντίκτυπος των ψηφιδωτών κάτω από το νερό, όπως παρουσιάζονταν, ήταν πράγματι υποβλητικός, λένε οι ερευνητές.

Αποκαλυπτικό παράδειγμα είναι η αναπαράσταση της Αριάδνης ή των Νηρηίδων που δείχνει έναν γυμνό σχηματισμό με ένα θαλάσσιο ζώο, έχοντας το ένα χέρι πίσω από το κεφάλι σε και σε μια θέση που υποδηλώνει χειρονομία που ερμηνεύεται ως «disponibilidad hacia el otro»- διαθέσιμη για άλλον.

Πηγή: Carlos III University of Madrid

- © mikres-ekdoseis- Γιῶργος  Ἐχέδωρος
ΠΗΓΗ =http://www.mikres-ekdoseis.gr/2014/02/blog-post_12.html