Η μαλοτήρα (Sideritis syriaca), γνωστή κι ως τσάι του βουνού ή καλοκοιμηθιά, είναι ποώδες φυτό ή θάμνος 10-50cm που απαντάται στα υψηλά υψόμετρα της Δυτικής Κρήτης (άνω των 900m). Το είδος είναι ενδημικό της Κρήτης και η ονομασία του syriaca (αντί για cretica) προέρχεται πιθανόν από σύγχυση του βοτανολόγου που την ονομάτισε.
Τα φύλλα του είναι μικρά και χνουδωτά, ενώ το καλοκαίρι σχηματίζει στάχυα με κίτρινα άνθη. Η μαλοτήρα δυστυχώς έχει μειωθεί δραματικά από τα βουνά, κυρίως λόγω της υπερβόσκησης και της υπερβολικής συλλογής της. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι αυτή η μείωση του πληθυσμού έχει συμπέσει χρονικά με την καταστροφή του Τσερνομπίλ. Έτσι, το απίθανο μέλι που παραγόταν από τα άνθη της ως το ‘80, πλέον δεν παράγεται πουθενά.
Οι Ενετοί φαίνεται να έμαθαν τη χρήση της στους Κρητικούς κατά των κρυολογημάτων, τις παθήσεις του στομάχου και του αναπνευστικού. Σύμφωνα με μια εκδοχή, το όνομα της maletira προέρχεται από τις ιταλικές λέξεις male (αρρώστια) και tirare (σύρω, διώχνω), εκφράζοντας τις θεραπευτικές ιδιότητες της. Εναλλακτικά, θεωρείται ότι η λέξη προέρχεται από τη λέξη μαλλωτός = μαλλιαρός, λόγω των χνουδωτών φύλλων της.
Χρησιμοποιείται όχι μόνο ως ένα εξαιρετικό αφέψημα σε άρωμα και γεύση, αλλά και για θεραπεία ή πρόληψη πολλών ασθενειών. Στο αιθέριο έλαιο της έχουν απομονωθεί 34 ουσίες με διάφορες, αντιμικροβιακές κυρίως φαρμακευτικές ιδιότητες. Δρα ως αντιφλεγμονώδες, βακτηριοστατικό, αντιοξειδωτικό, αντιμικροβιακό, ευστόμαχο, εφιδρωτικό, τονωτικό, αντιερεθιστικό, αντιαναιμικό, θερμαντικό, διουρητικό και αποτοξινωτικό. Χρησιμοποιείται για τα κρυολογήματα και τις παθήσεις του αναπνευστικού. Αν προσθέσουμε στο αφέψημα ξυλαράκια κανέλας και μέλι έχουμε ένα άριστο μαλακτικό και αντισηπτικό για τον βήχα. Πιστεύεται τέλος ότι είναι ευεργετικό για τα αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς.
Το κρητικό τσάι του βουνού ή μαλοτήρα ενδέχεται να αλλάξει…πατρίδα στο άμεσο μέλλον, αφού γερμανική εταιρία ανακάλυψε τις θεραπευτικές του ιδιότητες και προσπαθεί να το παράγει στη Βουλγαρία και να το εκμεταλλευτεί στη συνέχεια ανάλογα.
Όλα ξεκίνησαν όταν Γερμανοί ερευνητές εντόπισαν στη μαλοτήρα και σε άλλα δύο είδη τσαγιού κάποια συστατικά, που έχουν εντυπωσιακά αποτελέσματα στη θεραπεία της άνοιας και την ενίσχυση της μνήμης. Η φαρμακοβιομηχανία, που ήταν πίσω από αυτούς, ανέπτυξε φυτείες στη Βουλγαρία και σε περίπτωση που ευδοκιμήσουν σε λίγα χρόνια θα βγει στην αγορά σκεύασμα, το οποίο ουσιαστικά θα έχει προέλθει από το ελληνικό έδαφος αλλά η χώρα μας δεν θα έχει κανένα όφελος από αυτό.
Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του διδάκτορα Γεωπονίας Κώστα Οικονομάκη: “Δυστυχώς η χώρα μας είναι ξέφραγο αμπέλι και κανείς ουδέποτε ασχολήθηκε με το να πατεντάρει το γενετικό υλικό των αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών. Έτσι όποιος θέλει από γειτονικές χώρες μπορεί να πάρει τα μοναδικά ενδημικά αρωματικά φυτά της Ελλάδας, να τα
καλλιεργήσει και να τα εκμεταλλευθεί. Έτσι φτάσαμε για παράδειγμα η ελληνική ρίγανη να χαθεί και να καλλιεργείται κατά κόρον στην Τουρκία και στη συνέχεια να εξάγεται σε όλη την Ευρώπη”.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Κρήτη οι φυτείες μαλοτήρας είναι πλέον ελάχιστες ενώ στα Λευκά Όρη και στον Ψηλορείτη, που εμφανίζεται η αυτοφυής, απειλείται με αφανισμό λόγω της ανεξέλεγκτης βοσκής αλλά και συλλογής.
‘’Αντλήθηκαν μερικές πληροφορίες από το διαδίκτυο”
Χρίστος Καψάλης
Συλλέκτης βοτάνων – Ερευνητής
ΠΗΓΗ =http://www.lifehub.gr/μαλοτηρα-το-θεραπευτικο-τσαι-τησ-κρητ/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου