Ιστορίες από τον Κάτω Κόσμο της Ελληνικής Μυθολογίας

Από τη Μυθολογία των Ελλήνων, Κ. Κερένυϊ, Βιβλιοπωλείον της Εστίας | Φωτό: Jastrow, ο Άδης

Σύμφωνα με τη διδασκαλία των Ορφικών, ο μυημένος έπρεπε να πιει από την πηγή της Μνημοσύνης, που κυλούσε δεξιά, και ν’ αποφύγει να πιει από την πηγή της Λήθης με τ’ άσπρα κυπαρίσσια, που κυλούσε αριστερά.

Πώς φθάνανε στον άλλο κόσμο οι αμύητοι, εκείνοι δηλαδή που πέθαιναν χωρίς να ’χουν εξαγνιστεί στη ζωή τους, μαθαίνουμε λίγα πράγματα από τη διήγηση που μιλάει για τον Ερμή σαν Ψυχοπομπό.

Βλέπουμε στην Οδύσσεια πώς συμπεριφερόταν ο Ερμής συνοδεύοντας τις ψυχές των σκοτωμένων μνηστήρων, που καταπίεζαν την πιστή Πηνελόπη. Ο Ερμής, ο θεός της Κυλλήνης, συγκέντρωνε γύρω τα πνεύματα των νεκρών που κείτονταν τριγύρω.

Στο χέρι κρατούσε το ωραίο χρυσό ραβδί με το οποίο έκλεινε τα μάτια των ανθρώπων, σαν να τους μάγευε, όταν το ’θελε. Αν ήθελε το αντίθετο, ξύπναγε μ’ αυτό τους κοιμισμένους. Μ’ αυτό το ραβδί εξουσίαζε τα πνεύματα. Τον ακολουθούσαν σφυρίζοντας, όπως οι νυχτερίδες στην κώχη μιας ιερής σπηλιάς, όταν μια τους πέσει από την αλυσίδα που φτιάχνουν η μία με την άλλη.

Σφυρίζοντας πετούσαν τα πνεύματα πάνω από σκοτεινές ατραπούς με τον Ερμή οδηγό, τον Θεό που καταλάγιαζε κάθε κακό. Περνούσαν το ρεύμα του Ωκεανού και τους δυο άσπρους βράχους, την πύλη μέσ’ από την οποία περνάει ο Ήλιος και τη Χώρα των Ονείρων.

Γρήγορα φτάνανε στους λειμώνες των Ασφοδελών, που κατοικούν οι ψυχές, τα ομοιώματα των ξοφλημένων από τη ζωή των ανθρώπων. Εδώ συναντούσαν τα πνεύματα των ηρώων που πέσανε στην Τροία, ανάμεσα σε ψηλούς ασφοδελούς, που τα σταχτιά τους άνθη κολυμπάνε σαν ένα μαβί πέπλο πάνω στ’ αμέτρητα παραθαλάσσια λιβάδια της Μεσογείου.

Όπως η Οδύσσεια μας μιλάει για τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη, για τον Πρωτέα και τις Σειρήνες, έτσι μας διηγείται για τους νεκρούς. Ο Οδυσσεύς έστειλε την Κίρκη, την κόρη του Ηλίου, στο παλάτι του Άδου, ή τουλάχιστο εκεί στο ποτάμι του Ωκεανού, όπου αρχίζει η κατοικία του.

Εδώ – όπως η Κίρκη πληροφόρησε τον Οδυσσέα – το ποτάμι Πυριφλεγέθων και ο παραπόταμος της Στυγός Κωκυτός χύνονται στον Αχέροντα, στο ποτάμι των στεναγμών. Στο σημείο αυτό βρισκόταν ένα ιερό άλσος της Περσεφόνης από μαύρες λεύκες κι άκαρπες ιτιές, στην άκρη της περιοχής του ανήλιαγου σκοταδιού.

Εδώ οι ψυχές προϋπαντήσανε τον Οδυσσέα, φτασμένες από το επέκεινα, και τον συνοδέψανε μέχρι το βάραθρο, όπου μέσα του χύνεται το αίμα των μαύρων κριαριών και προβάτων που θυσιάζονται για τον Άδη και την Περσεφόνη.

Τα πνεύματα που πλανιόνταν εκεί γύρω πήρανε δύναμη πίνοντας από το αίμα και μίλησαν στον Οδυσσέα. Ο Οδυσσέας είδε, με κάποιο τρόπο που δεν αναφέρεται στη διήγηση, εκείνους που μένανε μέσα στο σπίτι του Άδου.

Αυτοί ήταν: ο Μίνως, σαν κριτής των νεκρών με χρυσό σκήπτρο· ο Ωρίων, ο αιώνιος κυνηγός· ο Τιτυός με τους γύπες· ο Τάνταλος, ο βασιλιάς της Λυδίας, ο ανάξιος φιλοξενούμενος και σύνδειπνος των θεών, που βασανιζόταν από δίψα και πείνα και δεν μπορούσε να φτάσει ούτε το νερό που ερχόταν ως τα χείλη του, ούτε τους καρπούς που κρέμονταν μπροστά στο στόμα του· ο παραπλανημένος Σίσυφος, που κυλούσε μάταια ένα τεράστιο λιθάρι, για να το φτάσει ψηλά· και το ομοίωμα του Ηρακλέους.

Εκεί ο Οδυσσεύς θα έβλεπε επίσης τον Θησέα και τον Πειρίθου, που τιμωρήθηκαν για την απόπειρα της αρπαγής. Δεν είχε όμως τον καιρό. Οι βουερές φωνές των αμέτρητων νεκρών πίσω στρέψανε τον Ήρωα και τον έπιασε τρόμος, γιατί η λαμπρή βασίλισσα Περσεφόνη θα μπορούσε να στείλει εναντίον του το πελώριο κεφάλι της Γοργούς.

Τέτοια ήταν η περιγραφή του κάτω κόσμου, ζωγραφισμένη με μελανά και μαύρα χρώματα, δοσμένη με εικόνες βασάνων σαν βαριά όνειρα.

Υπήρχαν όμως και παραπλήσιες ωραίες διηγήσεις για το νησί των μακάρων, όπου ο Κρόνος ακόμα κυριαρχούσε κι όπου ρίχτηκαν οι αγαπημένοι των θεών ήρωες. Εδώ κυριαρχούσε επίσης ο Ραδάμανθυς, ο αδερφός του Μίνωος, στα Ηλύσια πεδία.

Έχουμε διηγήσεις για τα τοπία «κάτω», στην άλλη πλευρά της γης, όπου λάμπει ο ήλιος, ενώ εδώ πάνω είναι νύχτα· το λιβάδι, όπου οι πεθαμένοι ευχαριστιούνται με ιππασίες και γυμναστικές και παίζουν τους κύβους και λαγούτα, και τα λιβάδια όπου ανθίζουν κόκκινα τριαντάφυλλα και οι μοσχολίβανοι ρίχνουν τη σκιά τους· πάνω τους κρέμονται πλούσια τα χρυσά φρούτα.

Αυτές τις περιγραφές τις πήραμε ίσως από τους αρχαίους Κρήτες, στους οποίους ανήκε ο Ραδάμανθυς, όπως πιθανόν και τη λέξη Ηλύσιον, που αργότερα προσαρμόστηκε στη γλώσσα μας, ώστε μ’ αυτή τη λέξη να εννοείται το «πεδίον της αφίξεως».

- See more at: http://www.egriechen.info/2014/10/istories-apo-ton-kato-kosmo.html#sthash.EzaLIl2O.dpuf

ΠΗΓΗ http://www.egriechen.info/2014/10/istories-apo-ton-kato-kosmo.html