Μαθήματα Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν (5ον), τοῦ Φιλολόγου Μιχαὴλ Ἀλεξανδρῆ - Classes of Ancient Greek (5th), Philologist Michael Chr. Alexandri - there is a translator on the website - Classi del greco antico (5), filologo Michael Chr. Alexandris - c'è un traduttore sul sito web - Clases de griego antiguo (5), el filólogo Michael Chr. Alejandrita - hay un traductor en el sitio web

Μαθήματα Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν (5ον), τοῦ Φιλολόγου Μιχαὴλ Ἀλεξανδρῆ 

Μαθήματα Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν

ΜΑΘΗΜΑ ΠΕΜΠΤΟΝ

Σήμερα θά ὁλοκληρώσουμε τούς κανόνες περί περισπωμένης καί θά ἀνακεφαλαιώσουμε.

    Ὃλες οἱ λέξεις πού τελειώνουν σέ τονιζόμενο –ου, παίρνουν περισπωμένη. (Ἑκτός ἀπό τό «ἰδού» (ὁ νυμφίος ἒρχεται, αὐτό) καί τό «πού» (αὐτό «πού» σοῦ λέω) σέ ἀντίθεσι μέ τό τοπικό ἐπίρρημα «ποῦ».

    Λέμε «ποῦ πᾶς», – «ποῦ εἶναι τό σπίτι σου;»

    (Προσέξτε ὃτι ἀλλιῶς προφέρουμε τό «πού λές, καί ἀλλιῶς τό «ποῦ πᾶς;»)

    Δηλαδή, ὃλες οἱ γενικές πού τονίζονται καί λήγουν σέ –ου περισπῶνται.

    Τοῦ γιατροῦ, τοῦ μαθητοῦ, τοῦ τρελλοῦ…κ.λ.π.

    Τά ἐπιρρήματα πού λήγουν σέ τονισμένο –ως περισπῶνται.

    Ἀκριβῶς (ἒτσι), ἐμφανῶς, ἀσφαλῶς, προφανῶς κ.λ.π.

    Τά τονισμένα ρήματα στήν λήγουσα περισπῶνται.

    Ἀγαπῶ, τραγουδῶ, κοινοποιῶ, κ.λ.π.

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΙΣ

    Ἡ προπαραλήγουσα καί τά βραχέα φωνήεντα ὀξύνονται.

    Ὃταν τονίζεται ἡ παραλήγουσα ἰσχύει ὁ κανών:

    μακρόν πρό μακροῦ ὀξύνεται,

    Μακρόν πρό βραχέος περισπᾶται. (βραχέα ο,ε) (μακρά ω,η,δίφθογγοι)

    Ὃταν τά οὐσιαστικά, ἐπίθετα, ἀντωνυμίες καί ἂρθρα, τονίζονται στήν λήγουσα, τότε στήν γενική καί δοτική πτῶσι περισπῶνται, ἐνῶ σέ ὃλες τίς ἂλλες πτώσεις ὀξύνονται.

    ἡ ψυχή-τῆς ψυχῆς-τῇ ψυχῇ – τήν ψυχήν-ὦ ψυχή

    αἱ ψυχαί-τῶν ψυχῶν-ταῖς ψυχαῖς-τάς ψυχάς-ὦ ψυχαί

Ἐπαναλαμβάνω τούς τρεῖς σημερινούς κανόνες:

    Ὃλες οἱ λέξεις πού τελειώνουν σέ τονιζόμενο –ου, παίρνουν περισπωμένη. (Ἑκτός ἀπό τό ΄ἰδού΄ (ὁ νυμφίος ἒρχεται, αὐτό) καί τό ΄πού΄ (αὐτό ΄πού΄ σοῦ λέω) σέ ἀντίθεσι μέ τό τοπικό ἐπίρρημα ΄ποῦ΄. Λέμε ΄ποῦ πᾶς;΄ – ΄ποῦ εἶναι τό σπίτι σου;΄ (Προσέξτε ὃτι ἀλλιῶς προφέρουμε τό ΄πού λές΄, καί ἀλλιῶς τό ΄ποῦ πᾶς;)

    Δηλαδή, ὃλες οἱ γενικές πού τονίζονται καί λήγουν σέ –ου περισπῶνται. Τοῦ γιατροῦ, τοῦ μαθητοῦ, τοῦ τρελλοῦ…κ.λ.π.

    Τά ἐπιρρήματα πού λήγουν σέ τονισμένο –ως περισπῶνται. Ἀκριβῶς (ἒτσι), ἐμφανῶς, ἀσφαλῶς, κ.λ.π.

    Τά τονισμένα ρήματα στήν λήγουσα περισπῶνται. Ἀγαπῶ, τραγουδῶ, κοινοποιῶ, κ.λ.π.

Ὃσον ἀφορᾶ στά δίχρονα φωνήεντα (α,ι,υ) τῆς ληγούσης καί τῆς παραληγούσης ὑπάρχουν ἐπί μέρους κανόνες πού θά δοῦμε σιγά-σιγά στήν πορεία.

Ἂν κατανοήσατε αὐτά καί τά ἐφαρμόζετε, εἲστε σέ πολύ καλό δρόμο!

Ἂν ὂχι, ξαναμελετῆστε τά προηγούμενα μαθήματα.

Μὴν βιάζεστε!

Χρύσα Λίνδου

Πηγή : http://filonoi.gr/2014/09/11/f-mathhmata-arxaion-ellhnikon-5on/

http://pirforosellin.blogspot.gr/  - Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος(link ). Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ

Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.