Η Αρχαία Αμβρακία η ιστορία της

 Στη θέση της σημερινής πόλης της Άρτας, δημιουργήθηκε και άκμασε μια από τις σημαντικότερες πόλεις-κράτη της αρχαιότητας. Η Αμβρακία, η οποία χτίστηκε κοντά στον ποταμό Άραχθο, κατοικήθηκε ήδη από τον 9^ο αι. π.Χ. από ηπειρωτικά φύλα. Τον 8^ο αι. π.Χ. οι Κορίνθιοι εγκατέστησαν στην περιοχή εμπορική βάση συνυπάρχοντας με Αθαμανούς, Μολοσσούς, Κασσωπαίους και
τελικά στα μέσα του 7^ου αι. π.Χ. ο Γόργος, γιος του Κορίνθιου τυράννου Κύψελου, τείχισε την πόλη ,αφού σταδιακά εκτόπισε τους ντόπιους πληθυσμούς. Αποτελούσε μέρος μιας σειράς αποικιών που ίδρυσε η Κόρινθος στη δυτική Ελλάδα για να ελέγξει τους εμπορικούς θαλάσσιους δρόμους προς την κάτω Ιταλία.

     Η Αμβρακία γνώρισε μεγάλη άνθηση ως κορινθιακή αποικία και απέκτησε στρατιωτική ισχύ. Συμμετείχε στους Περσικούς πολέμους παρέχοντας πλοία στη ναυμαχία της Σαλαμίνας και οπλίτες στη μάχη των Πλαταιών. Αναφέρεται ότι στην Αμβρακία υπήρχε ήδη από το 582 π.Χ. δημοκρατικό πολίτευμα(δηλαδή 74 χρόνια πριν τη δημοκρατία του Κλεισθένη στην Αθήνα το 504 π.Χ.).Λόγω της συμμαχίας με την Κόρινθο πήρε το μέρος των Σπαρτιατών στον Πελοποννησιακό πόλεμο και ήρθε σε σύγκρουση με τους γείτονες Ακαρνάνες, που ήταν σύμμαχοι των Αθηναίων.

Μάλιστα το 426 π.Χ. ηττήθηκε από ενωμένες δυνάμεις Ακαρνάνων-Αθηναίων στη μάχη των Όλπων (κοντά στη σημερινή Αμφιλοχία), με συνέπεια εκτεταμένες καταστροφές στην πόλη. Ακολούθησε μια ακόμα ατυχή συμμαχία, με τους Αθηναίους αυτή τη φορά, ενάντια στους Μακεδόνες, με αποτέλεσμα την ήττα από τον Φίλιππο τον Β’ το 338 π.Χ. που κατέλαβε την πόλη. Τελικά η Αμβρακία το 295 π.Χ. παραχωρήθηκε από τους Μακεδόνες στον Πύρρο, βασιλιά του κράτους των Μολοσσών. Σύντομα έγινε πρωτεύουσα του κράτους του, είχε πληθυσμό σχεδόν 100.000 και αποτέλεσε το ορμητήριο για τις εκστρατείες του. Την εποχή αυτή η πόλη γεμίζει με κτίσματα, ναούς, αγάλματα,μνημεία και γνωρίζει την μεγαλύτερη ακμή της.

Ναός Πύθιου Απόλλωνα

     Ο ναός του Πύθιου Απόλλωνα είναι ο μοναδικός που σήμερα σώζονται τα θεμέλιά του. Κτίστηκε περίπου το 500 π.Χ. ήταν το κυριότερο ιερό των Αμβρακιωτών, δωρικού ρυθμού και εκεί γίνονταν η ανάθεση δημοσίων κειμένων και εγγράφων. Ακόμα αναφέρονται οι ναοί του Ασκληπιού, της Αθηνάς, της Αφροδίτης και της Αρτέμιδος σε σημεία που σήμερα βρίσκονται χριστιανικοί ναοί.

     Επίσης σε κοντινή απόσταση από το ναό, αποκαλύφτηκε ένα θέατρο μικρών διαστάσεων των αρχών του 3^ου αι. π.Χ., το μικρότερο των αρχαίων θεάτρων, με υπέροχα ψηφιδωτά. 

Μικρό θέατρο

Το θέατρο δεν κατασκευάστηκε με τη συνήθη πρακτική, δηλαδή, στην πλαγιά κάποιου λόφου ή άλλου φυσικού υψώματος, αλλά με επιχωμάτωση. Έτσι ίσως δικαιολογείται και το μικρό του μέγεθος. Από το θέατρο αυτό έχει αποκαλυφθεί η ορχήστρα, η οποία έχει τέλειο κυκλικό σχήμα διαμέτρου 6,7 μέτρων και τρεις έως τέσσερις σειρές καθισμάτων στις κερκίδες. Ξεχωριστό το κάνει και η έλλειψη επίσημων θέσεων στην πρώτη σειρά που έχουν συνήθως τα αρχαία ελληνικά θέατρα. Σε χαμηλότερο σημείο της πόλης έχουν εντοπιστεί λείψανα και ενός δεύτερου μεγαλύτερου θεάτρου.

     Από το τείχος των Κορινθίων και τη μετέπειτα οχύρωση έχει διασωθεί ένα μικρό τμήμα, που υποδηλώνει όμως ότι ήταν ένα επιβλητικό έργο. Το 13^ο αι. μ.Χ. ένα μέρος του αποτέλεσε τμήμα του βυζαντινού κάστρου που χτίστηκε για την προστασία της Άρτας.

Από την Αμβρακία επίσης έχουν διασωθεί εκτεταμένα νεκροταφεία στα οποία βρέθηκε πληθώρα αγγείων, επιγραφών κοσμημάτων και άλλων αντικειμένων. 

Άποψη νεκροταφείου

Το σημαντικότερο ήταν το δυτικό νεκροταφείο ,το οποίο βρίσκονταν κατά μήκος της Ιεράς Οδού, της λεωφόρου που οδηγούσε στο επίνειο της πόλης στον Αμβρακικό κόλπο. Ήταν πλακόστρωτος, κυρίως, δρόμος, πλάτους 12 μέτρων και σήμερα έχουν αποκαλυφθεί περίπου 300 μέτρα του. Εκατέρωθεν της οδού υπάρχουν ταφικοί περίβολοι διαφόρων διαστάσεων, από τα αρχαϊκά έως τα ρωμαϊκά χρόνια. Επίσης γνωστό ήταν και το Πολυάνδριο κενοτάφιο, που κατασκευάστηκε προς τιμή των πεσόντων αγωνιστών στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Εκεί έχει βρεθεί επίγραμμα με την παλαιότερη μαρτυρία για την ονομασία της πόλης (Ανπρακία)

     Η ρωμαϊκή κατάκτηση οδηγεί την Αμβρακία στην παρακμή. Σύμφωνα με την παράδοση ο  Ρωμαίος ύπατος Μάρκο Φούλβιο Νοβελίορ, το καλοκαίρι του 189 π.Χ., προσπάθησε ανεπιτυχώς να καταλάβει την πόλη μετά από πολιορκία. Θέλησε λοιπόν να εισχωρήσει μέσα από τα τείχη σκάβοντας μια υπόγεια στοά.

Οικοδομικές νησίδες

Έγινε ,όμως, αντιληπτός από τους κατοίκους οι οποία έσκαψαν μια αντίστοιχη στοά από το εσωτερικό και αντιμετώπισαν τους Ρωμαίους. Χρησιμοποίησαν δε και ένα είδος καπνογόνου, αναγκάζοντάς τους σε υποχώρηση. Τελικά η πόλη καταλήφθηκε μετά από διαπραγματεύσεις οπότε και πολλά από τα έργα τέχνης που κοσμούσαν την πόλη μεταφέρονται στην Ρώμη. Η εκστρατεία υπό τον Αιμίλιο Παύλο (168 π.Χ.), που κατέστρεψε πολλές ηπειρωτικές πόλεις, βρίσκει την Αμβρακία κατεστραμμένη και με γκρεμισμένα τείχη. Το τέλος της γράφεται με την ίδρυση της κοντινής Νικόπολης, όπου και μεταφέρεται υποχρεωτικά ο πληθυσμός και η πόλη σταδιακά εγκαταλείφθηκε.    

Φωτογραφίες: odysseus.culture.gr      

                       art-hellas.blogspot.gr

ΠΗΓΗ = http://mygreekhistory.blogspot.gr/2013/11/arxaia-amvrakia-arta.html?spref=fb