[η εικόνα προέρχεται από την ακόλουθη ιστοσελίδα :
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Golden_Eagle_in_flight_-_5.jpg ]
ο Αετός ο μέγας ή ο Αετός ο γνήσιος [ονομασία κατά τον
Αριστοτέλη] ή η Aquila chrysaetus [λατινική ονομασία] ή ο Βασιλικός [ονομασία
κατά τον Αθήναιο] ή ο Χρυσαετός [ονομασία κατά τον Οππιανό] ή ο Αϊετός
[ονομασία παρά τοις αρχαίοις, εις την ιωνικήν διάλεκτο] ή ο Αϊτός [λαϊκή
ονομασία] [είδος 1ον εν Ελλάδι]
ο Αετός ο κοινός ή η Aquila fulva[λατινική ονομασία] ή ο
Μελανάετος [ονομασία κατά τον Αριστοτέλη] ή ο Λαγοφώνος [ονομασία κατά τον
Αριστοτέλη] ή ο Αϊτός [λαϊκή ονομασία]
[είδος 2ον εν Ελλάδι]
ο Στικτός ή ο Αετός ο
μικρός ή η Aquila noevia [λατινική ονομασία] ή ο Πλάγγος [ονομασία παρά τοις
αρχαίοις] ή ο Κλάγγος [ονομασία παρά τοις αρχαίοις] ή το Μορφνόν [ονομασία παρά
τοις αρχαίοις] ή ο Νηττοφόνος [ονομασία παρά τοις αρχαίοις] ή ο Αϊτός [λαϊκή
ονομασία]
[είδος 3ον εν Ελλάδι]
ο Πύγαργος ο
λευκοκέφαλος ή ο Haliaetus leucocephalus [λατινική ονομασία]
[είδος 4ον εν Ελλάδι]
ο Αλιαετός ή ο Αετός των θαλασσών ή η Aquila marina [λατινική
ονομασία] ή ο Αϊτός της θαλάσσης [λαϊκή ονομασία] [είδος 5ον εν Ελλάδι]
ο Πανδίων ο ποτάμιος ή ο Pandion haliaetus [λατινική
ονομασία] ή ο Ψαράετος [λαϊκή ονομασία] ή ο Βουτηχτής [λαϊκή ονομασία] [είδος
6ον εν Ελλάδι]
η Φήνη ή ο Μέγας αετός των θαλασσών ή η Ossifraga [λατινική
ονομασία] ή ο Θαλασαϊτός [λαϊκή ονομασία] [είδος 7ον εν Ελλάδι ]
ο Σπιζάετος ή ο
Spizaetus [λατινική ονομασία] [είδος 8ον εν Ελλάδι]
ο Αετός Μπονέλλι ή η Aquila fasciata [λατινική ονομασία] ή ο
Ευτολμαετός [λαϊκή ονομασία] ή ο Ιεραετός [λαϊκή ονομασία] ή ο Ψευδαετός [λαϊκή
ονομασία] [είδος 9ον εν Ελλάδι]
ο Γυπαετός ή ο Gypaetus [λατινική ονομασία] [είδος 10ον εν
Ελλάδι]
ο Περκνόπτερος ή η Vulturina aquila [λατινική ονομασία]
[είδος 11ον εν Ελλάδι]
ο Κιρκάετος ο Γαλακτικός ή ο Circaetus Callicus [λατινική
ονομασία][είδος 12ον εν Ελλάδι]
ο Αστερίας ο ερυθρόπους ή ο Astur vespertinus [λατινική
ονομασία] ή ο Κιρκινέζος [λαϊκή ονομασία] ή ο Αερογάμης [λαϊκή ονομασία] [είδος
13ον εν Ελλάδι]
[μέρος
1ον]
Ο αετός, το θεϊκό
και ουράνιο πουλί, βοηθός του Διός, ο οποίος τον ανέθρεψε όταν ήτο μικρός,
επίσης άγγελός του όπου φέρει εις τους θνητούς τις θελήσεις του, αυτός που
έφερε το νέκταρ, όταν ήτο εις την Κρήτη βρέφος.
Ο αετός, εξαιτίας της
ικανότητός του να υπερίπταται των νεφών και να ατενίζει κατ’ ευθείαν τον ήλιο,
και αλάθητα το καθετί θεωρήθηκε Ουράνιο και Ηλιακό σύμβολο και βασιλεύς των
πουλιών εις τον ουρανό, όπως το λιοντάρι εις την γη. Επειδή ατενίζει τον Ήλιο,
είναι σύμβολο του αγνού πνευματικού φωτός. Η μάχη ανάμεσα εις τον αετό και εις
το φίδι ή η σκηνή του αετού με ένα φίδι στα νύχια του, απεικονίζει την
πνευματική νίκη, αφού ο αετός συμβολίζει τις Ουράνιες δυνάμεις του αγαθού και
το φίδι αντιπροσωπεύει τις κακές και χθόνιες δυνάμεις. Ο αετός είναι επίσης
ανεκδήλωτο φως, ενώ το φίδι ανεκδήλωτο σκοτάδι.
Από κοινού είναι ένα
σύνολο, μία κοσμική ένωση, η ένωση πνεύματος και ύλης. Ο αετός που κάθεται στην
κορφή μιας στήλης, είναι ένα έμβλημα των ηλιακών θεών, ως ο Ανίκητος, ο Ήλιος,
των νικητών του σκότους. [Κούπερ, «Λεξικό συμβόλων»].
Η αρχαία Ελληνική
μυθολογία έδωσε πολύ νωρίς σπουδαία θέση στον αετό, γιατί όπως επίστευον ήτο
κατεξοχήν θεϊκό πτηνό. Ήτο το σύμβολο του πατέρος των θεών, του Διός, και
φορέας του θεϊκού του όπλου του κεραυνού.
Ο Όμηρος αναφέρεται
εις τον αετό εις το κεφάλαιο Ω και εις τον στίχο ... : «ός τε σοι αυτώ φίλτατος
οιωνών», γνωρίζοντας ότι ο αετός είναι το προσφιλέστερο πουλί του Διός.
Αλλά και ο Αισχύλος ο
τραγικός αναφερόμενος εις τον αετό, λέγει : «ο σκηπτροβάμων αετός, κύων Διός».
Ο Δίας συχνά μεταμορφώνετο σε πουλί για τις ερωτικές του συναντήσεις. Όπως και
εις την Γόρτυνα κάτω από τον πλάτανο που αργότερα παντρεύτηκε την Ήρα, με την
μορφή του αετού την πρωτοπροσέγγισε όταν μια ημέρα ήτο κάτω από αυτόν τον
πλάτανο. Οι ιδιότητές του το έκαναν σύμβολο αυτών που θεωρούσαν ότι ήσαν
απόγονοι του Διός, όπως οι Αχαιμενίδες, οι Πτολεμαίοι, ο Μέγας Αλέξανδρος και
πολλοί άλλοι.
Ο Παυσανίας
[.,..,..], αναφέρει ότι στην Ολυμπία κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων,
οι αγώνες δρόμου άρχιζαν με την ύψωση στον βωμό του σταδίου ενός χάλκινου
αετού, με την βοήθεια ενός μηχανισμού. Όλες σχεδόν οι παραστάσεις του Δία στην
αρχαία Ελληνική τέχνη, έχουν και το σύμβολό του, τον αετό. Ο Φειδίας στο
περίφημο χρυσελεφάντινο έργο του στην Ολυμπία, είχε τοποθετήσει τον αετό πάνω
στο σκήπτρο του θεού: «τη δε αριστερά του θεού, xαρίειν εστί σκήπρον μετάλλοις
τοις πάσιν ηνθισμένον. Ο δε όρνις ο επί τω σκήπτρω καθήμενος έστιν ο αετός»
[Παυσανίας. .,.,.].
Έτσι στην μαντική,
ιδιαίτερα στην οιωνοσκοπία, πήρε την πρώτη θέση και αναφέρεται ως τελειότατος
πετεινών, όπως μας αναφέρει ο Όμηρος εις το έργο του «Ιλιάδα» εις το Θ ..., [αὐτίκα δ᾽ αἰετὸν ἧκε
τελειότατον πετεηνῶν, ...] αλλά και μαντείας πρόεδρος όπως αναφέρει ο
Αριστοτέλης εις το .,1.. Ο αετός έπαιζε ιδιαίτερο ρόλο και εις την ερμηνεία των
ονείρων όπως αναφέρει ο Αρτεμίδωρος εις το .,...
Κατά τους
ελληνιστικούς χρόνους εις την Ευρώπη ο αετός χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως
σύμβολο ισχύος από τον Μέγα Αλέξανδρο. Εις τις διηγήσεις και τους μύθους για
τον Μέγα Αλέξανδρο συχνά ο αετός αναμειγνύεται ως σύμβολο και οιωνός της
μελλοντικής κοσμοκρατορίας του. Κατά τον Ιουστίνο, στο σπίτι που γεννήθηκε πήγε
και κάθισε ένα ζευγάρι αετών, αετός τον σώζει επίσης από την πολιορκία της
Τύρου Αετός επίσης άρπαξε τα σπλάχνα του θύματος από τον βωμό, όπου θυσίαζε και
μεταφέροντάς τα σε άλλο βωμό του υπέδειξε τον τόπο όπου έπρεπε να ιδρυθεί η
Αλεξάνδρεια. Εκείνος που τον μονιμοποίησε ως έμβλημα κρατικής δυνάμεως ήτο ο
δημιουργός του μεγάλου Ελληνιστικού βασιλείου της Αιγύπτου Πτολεμαίος Α’ ο
Σωτήρ, ο οποίος αποτύπωσε στα νομίσματά του τον αετό καθισμένο πάνω σε κεραυνό.
Τον αετό με κεραυνό επίσης και εις τα νομίσματα του βασιλέως της Μακεδονίας
Περσέως.
Εις την Οιωνοσκοπία
ο αετός εθεωρείτο ο πρώτος και πιο αληθινός οιωνός. Ήτο καλό σημάδι όταν ερχόταν
από δεξιά προς τα αριστερά, πιέζοντας και χτυπώντας τις φτερούγες του. Όπως
γνωρίζουμε από αρχαίο κείμενο αναφέρεται ότι εις την μάχη των Γαυγάμηλων, ο
μάντης Αρίστανδρος, ο οποίος ευρίσκετο πλησίον του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έδειχνε
ένα αετό ο οποίος πετούσε επάνω από το κεφάλι του βασιλέως και τον οδηγούσε
κατά των εχθρών. Το θέαμα αυτό έδωσε πολύ θάρρος στους στρατιώτες του. Ο
Τιμολέων ευρισκόμενος εις την Σικελία και βλέποντας διστακτικούς τους
στρατιώτες του, δεν ήξερε με ποίο τρόπο να τους ενθαρρύνει, όμως ξαφνικά οι
μάντεις είδαν 2 αετούς που πετούσαν προς το μέρος τους, ο ένας κρατούσε στα
νύχια του ένα φίδι και ο άλλος κραύγαζε πολύ δυνατά. Ο Τιμολέων έδειξε τους
αετούς στους στρατιώτες του και θεωρώντας το σημάδι ευνοϊκό, τότε οι στρατιώτες
ανέκτησαν το θάρρος τους. Ο μάντης Τουλούμνιος ήτο οιωνοσκόπος, σύμμαχος των
Λατίνων. Ο Βιργίλιος εις το έργο του «Αινειάδα» τον ονομάζει «καλόμοιρο»,
δηλαδή πλούσιο για την μαντική του τέχνη. Μας αναφέρει ο Βιργίλιος ότι κατά την
μάχη ανάμεσα των Ρούτουλων και των Τρώων συνέβη το εξής: «Πετώντας στον
κοκκινωπό αιθέρα ένας χρυσαετός, το πουλί του Διός, κυνηγούσε άλλα πουλιά όταν
ξαφνικά χιμηξε στα κύματα όπου υπήρχε ένας πελώριος κύκνος και αρπακτικά, όπου
με τα πόδια του άρπαξε όλα τα πουλιά τα οποία άλλαζαν διεύθυνση φεύγοντας με
στριγκές. Με τα φτερά τους τον αιθέρα εσκίασαν αλλά και τον εχθρό κάνοντας
σύννεφο, ώσπου από την βία νικημένος και από το βάρος του κύκνου αφήνει ο αετός
και την λεία του από τα νύχια, την οποία έρριξε στο ποτάμι και έπειτα έφυγε
μέσα στα σύννεφα. Τον οιωνό λοιπόν οι Ρούτουλοι με αλαλαγμό χαιρέτησαν,
θεωρούντες καλό οιωνό για την εξέλιξη της μάχης. [μέρος πληροφοριών σχετικών με
το προαναφερθέν θέμα εις την ακόλουθο ιστοσελίδα :
http://www.neaacropolilarisas.gr/arthra/filosofia/.....eagle].
Ο Περσέας με την
Ανδρομέδα απέκτησε τον Πέρση, Αλκαίο, Σθένελο, Έλειο, Μήστορα, Ηλεκτρύονα,
Γοργοφόνη και Αυτόχθη. Ο Πέρσης έγινε ήρωας των Περσών, ο δε υιός του αυτού ο
Αχαιμένης ίδρυσε την δυναστεία των Αχαιμενιδών. Ο Αχαιμένης ανατράφηκε όταν ήτο
μικρός από αετό. Αετός κάθισε εις τον ζυγό του αρότρου του Γορδίου, το οποίο
προμήνυμα ήτο προς ότι θα έπαιρνε την βασιλεία της Φρυγίας. Αετός άρπαξε τα
σπλάγχνα του θύματος, που θυσιάζετο και
μεταφέροντας αυτά εις άλλο βωμό υποδεικνύοντας εις τον Αλέξανδρο τον τόπο όπου
έπρεπε να ιδρυθεί η Αλεξάνδρεια. Τον Πτολεμαίο τον οποίο έκθεσε ο πατέρας του
Λάγος, ένας αετός τον έσωσε και τον ανέθρεψε.
Ο Βασίλειος ο
Μακεδόνας τον οποίο χρησιμοποίησε ο Κωστής Παλαμάς εις την «φλογέρα του
βασιλιά» εις τον οποίο διηγείται ο εγγονός και βιογράφος του Βασιλείου,
Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος [Θεοφάνους σ.210]. Αναφέρει ότι οι γονείς του
Βασιλείου εις την εποχή του θέρους ήσαν εργαζόμενοι εις τους αγρούς και είχαν
τον Βασίλειο μαζί ως παιδί. Είχαν κατασκευάσει μικρή σκηνή από στάχυα όπου
εντός έθεσαν το παιδί δια να μην καεί από τον ήλιο. Αλλ΄ ενώ εργάζονταν ο ήλιος
άρχισε να ενοχλεί το παιδί και εξήλθε από την σκηνή, και αετός εμφανίστηκε και
πετούσε άνωθεν αυτού για σκιά έχοντας ανοικτά τα φτερά του. Η μητέρα του βλέποντας
τον αετό δεν εννόησε τον οιωνό και έτρεξε αμέσως να λιθοβολήσει τον αετό, τον
απομάκρυνε αλλά αυτός και πάλι επανήλθε. Αυτό έγινε τρις φορές και τότε
αντελήφθη η μητέρα του ότι επρόκειτο για θείο σημάδι για το παιδί τους και δεν
τον ενόχλησε άλλο.
Ένας άλλος μύθος μας
αναφέρει ότι ο Νίσος υιός του Πανδίονος ή του Δηΐονος ή του Βοιωτού ή του Άρεως
και της Πηλείας, βασιλέας της Μεγαρίδος, εις τον οποίον αποδίδεται η ίδρυση της
Νισαίας, όπου χρησίμευε ως επίνειο των Μεγάρων.
Όταν ο Μίνωας εκστράτευσε εναντίον των πόλεων της Μεγαρίδος, ο Νίσος
κατέφυγε εις την Νίσαια, όπου πολιορκήθηκε από τον Μίνωα. Αλλά η θυγατέρα αυτού
Σκύλλα, ερωτευθείσα τον Μίνωα, απέκοψε από το κεφάλι του μία χρυσή ή πορφυρά
τρίχα, από την οποία κατά τον μύθο, εξαρτιόταν η ζωή του και αφού απέθανε ο
Νίσος κυριεύθηκε η πόλη. Οι Αθηναίοι, παρέλαβαν το σώμα του, και το έθαψαν αυτό
όπισθεν του Λυκείου όπως μας πληροφορεί ο Παυσανίας εις το Α, ..,., ο δε Μίνωας
όμως αποστρεφόμενος τους προδότες , πρόσδωσε αυτήν εις την πρώρα του πλοίου του
και την έπνιξε εις τον Σαρωνικό κόλπο, εις το ακρωτήριο που ονομάσθηκε
Σκύλλαιο, όπου εκβράστηκε και έτυχε
ταφής όπως μας πληροφορεί και για αυτό ο Στράβων εις το VI.., ....
Μια άλλη παράδοση,
λέγει ότι εγκαταλείφθηκε από τον Μίνωα και ρίφθηκε εις την θάλασσα την στιγμή που εφορμούσε εις
αυτήν ο πατέρας που είχε μεταμορφωθεί εις αετό, μεταμορφώθηκε αυτή εις είδος
ιέρακος ή ιχθύ καλούμενο κιρρίδα [κιρρίς] όπως μας πληροφορεί ο Οβίδιος εις το
έργο του Μεταμορφώσεις εις το VI..,..
Ένας άλλος μύθος μας
αναφέρει ότι κάποτε ήταν ο Μέροψ που ήτο βασιλέας στην νήσο Κω, υιός του
Τρίοπος, πατέρας του Ευμήλου και της Κω, από την οποίαν έλαβε το όνομά της η
νήσος. Από αυτόν καλείτο η νήσος και Μεροπίς και Μέροπος νάσος και οι κάτοικοι
Μέροπες. Σύζυγο είχε την νύμφη Εχέμεια ή Εθέμεια, την όποια ετόξευσε η Άρτεμις,
επειδή είχε παύσει να την λατρεύει, και
την κατέβασε ζωντανή εις τον Άδη. Ο Μέροψ δεν δύναται να ζήσει άνευ της συζύγου
του, την οποία την υπεραγάπα, αποφάσισε να αυτοκτονήσει, αλλ’ η Ήρα τιμούσα την
συζυγική πίστη, τον μεταμόρφωσε σε αετός και κατ’ άλλους εις το ομώνυμο πτηνό
μέροψ – αέροψ δηλαδή μελισσοφάγο, [βλέπε αερόπους], όπου κατά τον μύθο αυτόν
τον καταστέρωσε η Ήρα, όπου υπάρχει και σήμερα και είναι ο αστερισμός του
αετού.
Σύμφωνα με μία
κρητική παράδοση, ο αετός ανέλαβε την προστασία και διατροφή του Διός, αμέσως
μετά την γέννησή του. Τάιζε τον Δία με μέλι και όταν ο μικρός ακόμη θεός
εκοιμάτο άπλωνε τις φτερούγες του από
επάνω του και τον έκρυβε από το διαπεραστικό βλέμμα του Κρόνου. Σε πολλές
ερωτικές περιπέτειες του ο Δίας έπαιρνε την μορφή αετού, όπως κατά την ένωσή
του με τις νύμφες Αίγινα και Αστερία όπως μας πληροφορεί ο Οβίδιος εις το έργο
του «Μεταμορφώσεις», εις το ..,....
Επίσης σε αετούς μεταμορφώνονται οι θνητοί βασιλιάδες. Ακόμη ο αετός, κρατώντας
εις τα χέρια του τους κεραυνούς του Διός, γίνεται και αγγελιοφόρος του θεού,
διαβιβάζοντας εις τους θνητούς τις θελήσεις του.
Κατά τον Διονύσιο
και κατά άλλους αρχαίους συγγραφείς ο αετός όταν πρόκειται να γεννήσει, φέρει
εις την φωλιά του κάποιο λίθο, τον καλούμενο αετίτη, ο οποίος έχει την ιδιότητα
να διευκολύνει τον τοκετό, αλλά και να εμποδίζει τον πρόωρο τοκετό.
Επίσης κάποιος άλλος
μύθος μας αναφέρει για τον Περίφαντα ο οποίος ήτο βασιλέας της Αττικής προ του
Κέκροπος. Κατά τις «Μεταμορφώσεις» του Οβιδίου, ο Ζευς θέλησε να κεραυνώσει τον
Περίφαντα και τον οίκο του, διότι περισσότερο από αυτόν τιμούσε τον Απόλλωνα.
Με την μεσολάβηση του μουσηγέτου θεού αρκέστηκε να μεταμορφώσει τον Περίφαντα
και την σύζυγό του εις ζεύγος αετών.
Επίσης ένας άλλος
κρητικός μύθος όπως μας τον δίδει ο Αντωνίνος Λιβεράλις αναφέρει ότι εις το
σπήλαιο της Κρήτης εις το όρος Ίδη ήτο απάτητο από θεούς και ανθρώπους. Ήτο ένα
σπήλαιο μελισσών, όπου μια φορά το χρόνο αναπηδούσε του αίμα του θείου τοκετού
και τότε επετάγετο μια εκτυφλωτική
φλόγα, μια φωτιά σε ανάμνηση του μεγάλου γεγονότος της γεννήσεώς του. Οι ιερές
μέλισσες όπου πρόσφερον το μέλι τους εις τον θεό κατοικούσαν εντός του σπηλαίου
και δεν επέτρεπαν να πλησιάσει κανένας. Ο μικρός Δίας όμως δεν έπρεπε να είναι
μοναχός εις τα πρώϊμα παιδικά του χρόνια. Και του κρατούσαν παρέα για να παίζει
και να περνάει ωραία τρία παιδιά. Ο Αετός, ο Κέλμις και ο Αιγιπάν. Αρχικά
πιστός φίλος του Διός, και Ιδαίος Δάκτυλος, αλλά επειδή προσέβαλε την μητέρα
του Ρέα μεταμορφώθηκε σε μεταλλικό σώμα. Ο Αετός ήτο ο αγαπημένος και πιστός
φίλος του Διός των παιδικών παιχνιδιών του εντός του σπηλαίου. Η Ήρα όμως
ζήλεψε μήπως και αγαπούσε ιδιαίτερα τον Αετό και τον μεταμόρφωσε σε πτηνό, το
ομώνυμο πτηνό. Ο δε Αιγιπάν ο ομογάλακτος αδερφός του Διός, υιός του Κρόνου και
της Ρέας, ο τραγόμορφος θεός Πάνας.
Επίσης ο Αιγώλιος εις
την Κρήτη μεταμορφώθηκε σε αετό.
Ο αετός υπήρξε
έμβλημα πολλών αρχαίων ελληνικών πόλεων.
Ο αετός είναι το ιερό πουλί του Διός και
είναι το πουλί της Τύχης.
Στην ελληνική μυθολογία ήταν ένα από τα τρία εμβλήματα του
Διός, ο οποίος εις τα δεξιά του κρατούσε τον κεραυνό, στα αριστερά το σκήπτρο του,
ενώ εις τα πόδια του ευρίσκετο ο αετός, ο οποίος ήτο ο αγγελιαφόρος του ο
οποίος μετέφερε εις τους θνητούς τις θελήσεις του.
Αυτός έφερε εις τον μικρό Δία το νέκταρ εις την Κρήτη και
απήγαγε τον Γανυμήδη. Γι' αυτό είναι αγαπητός, στον πατέρα των θεών του οποίου
κρατεί πολλές φορές τον κεραυνό στα νύχια του, [Ιλιάδα .., ...-...].
αἴτει δ᾽ οἰωνὸν ταχὺν ἄγγελον, ὅς τέ οἱ αὐτῷ ...
φίλτατος οἰωνῶν, καί εὑ κράτος
ἐστὶ μέγιστον, ...
δεξιόν, ὄφρά μιν αὐτὸς ἐν ὀφθαλμοῖσι
νοήσας ...
τῷ πίσυνος ἐπὶ νῆας ἴῃς Δαναῶν
ταχυπώλων. ...
εἰ δέ τοι οὐ δώσει ἑὸν ἄγγελον
εὐρύοπα Ζεύς, ...
οὐκ ἂν ἔγωγέ σ᾽ ἔπειτα ἐποτρύνουσα κελοίμην ...
νῆας ἐπ᾽ Ἀργείων ἰέναι μάλα περ μεμαῶτα. ...
τὴν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη Πρίαμος θεοειδής · ...
ὦ γύναι οὐ μέν τοι τόδ᾽ ἐφιεμένῃ ἀπιθήσω. ...
ἐσθλὸν γὰρ Διὶ χεῖρας ἀνασχέμεν αἴ κ᾽ ἐλεήσῃ. ...
ἦ ῥα καὶ ἀμφίπολον ταμίην ὄτρυν᾽ ὃ γεραιὸς ...
χερσὶν ὕδωρ ἐπιχεῦαι ἀκήρατον· ἣ δὲ
παρέστη ...
χέρνιβον ἀμφίπολος πρόχοόν θ᾽ ἅμα χερσὶν ἔχουσα. ...
νιψάμενος δὲ κύπελλον ἐδέξατο ἧς ἀλόχοιο· ...
εὔχετ᾽ ἔπειτα στὰς μέσῳ ἕρκεϊ,
λεῖβε δὲ οἶνον ...
οὐρανὸν εἰσανιδών, καὶ φωνήσας ἔπος ηὔδα· ...
Ζεῦ πάτερ Ἴδηθεν μεδέων κύδιστε μέγιστε ...
δός μ᾽ ἐς Ἀχιλλῆος φίλον ἐλθεῖν ἠδ᾽ ἐλεεινόν, ...
πέμψον δ᾽ οἰωνὸν ταχὺν ἄγγελον,
ὅς τε σοὶ αὐτῷ ...
φίλτατος οἰωνῶν, καί
εὑ κράτος ἐστὶ
μέγιστον, ...
δεξιόν, ὄφρά μιν αὐτὸς ἐν ὀφθαλμοῖσι
νοήσας ...
τῷ πίσυνος ἐπὶ νῆας ἴω Δαναῶν
ταχυπώλων. ...
ὣς ἔφατ᾽ εὐχόμενος, τοῦ δ᾽ ἔκλυε
μητίετα Ζεὺς ...
αὐτίκα δ᾽ αἰετὸν ἧκε τελειότατον πετεηνῶν ...
Οι αρχαίοι επίστευαν
ότι κατοικούσε εις τους ουρανούς και ότι ήτο ο καλύτερος οιωνός. «Ος τε σοι
αυτώ φίλτατος οιωνών» όπως αναφέρει ο Όμηρος, ο οποίος χρησιμοποιεί γι' αυτόν
τα επώνυμα: υψιπετής, αγκυχείλης, κάρτισθος και ώκιστος πετεινών, 0ξύτατος
δέρκεσθαι κ.λπ.
Ο αετός αν και είναι
φύλακας του κεραυνού, με τον οποίο ο Ζευς τιμωρεί τους θνητούς, ουδέποτε
εμφανίζεται ως εκτελεστής της τιμωρίας ή της εκδικήσεως αυτού. Σε αυτές τις
περιπτώσεις ο Δίας μεταχειρίζετο τον Γύπα. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση του
Προμηθέως όπου ο αετός του τρώει το συκώτι μετά από εντολή του Διός.
Σε αρχαίες
παραστάσεις υπάρχουν ο Δίας μετά του αετού, σε Κυρηναϊκό αγγείο που φυλάσσεται
στο μουσείο του Λούβρου, απεικονίζεται ο Ζευς καθήμενος και ο αετός ιπτάμενος
προς αυτόν.
Μια παραλλαγή του
προηγουμένου μύθου αναφέρει ότι : ο Ζευς έλαβε την μορφή αετού και κατέβηκε εις
την γη όπου άρπαξε τον θελκτικό νέο Γανυμήδη και τον απήγαγε μεταφέροντάς τον
εις τους ουρανούς. Την δημοφιλή αυτή παράδοση ακολούθησε και ο περίφημος
γλύπτης Λεοχάρης, σύγχρονος του Σκόπα, σε σύμπλεγμα θαυμαστό, όπου και έγινε
πρότυπο πολλών σωζομένων αντιγράφων.
Ένας άλλος μύθος
αναφέρει ότι ο Αιγώλιος ο Κρητικός μαζί και με τρεις ακόμα φίλους του τον Λάϊο,
τον Κολεό και τον Κέρθερο φόρεσαν χάλκινα ενδύματα για να μην τους κεντρίσουν
οι μέλισσες, εισήλθαν εις το σπήλαιο ιερό άντρο του Διός και έκλεψαν μέλι των
ιερών μελισσών.
Όταν ο Δίας
αντιλήφθηκε την πράξη τους και έστειλε πυρ, βρόντηξε και ετοιμάστηκε να τους
κατακεραυνώσει. Αλλά οι Μοίρες και η Θέτιδα επενέβησαν από ευσπλαχνία και με τα
παρακάλια τους μετρίασαν την οργή του Διός και τιμωρήθηκαν επιεικώς όπου
μεταμόρφωσε σε όρνεα τους Λάϊο, Κολεό και τον Κέρθερο ενώ τον Αιγωλιό στο
ομώνυμο νυκτόβιο πουλί.
Μια παράδοση αναφέρει
ότι ο Μέροψ υιός του Τρίοπος ή του Ύαντος ήτο βασιλέας της νήσου Κω, όπου
ελέγετο και Μερόπη από αυτόν τον ίδιο, αλλά και Κω από την θυγατέρα του Κω.
Παιδιά του ήσαν ακόμη η Ηπιόνη, σύζυγος του Ασκληπιού, και ο Εύμηλος, κατά
κάποιους ήτο και η Ταϋγέτη . Σύζυγος του ήτο η νύμφη Εχέμεια ή Εθέμεια την
οποία τόξευσε η Άρτεμις, διότι αρνήθηκε την λατρεία της. Ο Μέροψ τότε από τον
μεγάλο έρωτα που είχε προς αυτήν θέλησε να αυτοκτονήσει και να την ακολουθήσει
εις τον Άδη. Αλλά η Ήρα βράβευσε την συζυγική του πίστη, μεταμορφώνοντάς τον
εις αετό και έπειτα τον καταστέρωσε.
Υπάρχει και αστερισμός
του βορείου ημισφαιρίου από την αρχαιότητα με το όνομα αετός, από κάποιο
καταστερισμό ήρωος, προς τιμή του βασιλέως των πτηνών Δία. Ο αστερισμός αυτός
αναφέρεται από τον Εύδοξο [4ο αιώνα π.Χ.] και τον Άρατο [3ο αιώνα π.Χ.]. Ο
Πτολεμαίος εις τον κατάλογό του κάμει διάκριση μεταξύ του αστερισμού του Αετού
και του Αντινόου, αλλά αναφέρει 19 αστέρια της περιοχής αυτής, ως να πρόκειται
για τον ίδιο αστερισμό.
Ο Πολίτης εις το
βιβλίο του Παραδόσεις Α τόμος σελ. 1.. και αριθ. ..9 αναφέρει ότι ο αετός κάποτε
ήτο άνθρωπος και φύλαγε πρόβατα. Επειδή όμως του έφευγαν και του έκαιγαν την
καρδιά, ευχήθηκε να γίνει πουλί και να τρώει την καρδιά τους. Εισακούστηκε η
προσευχή του γι΄ αυτό ο αετός άμα πάρει κανένα αρνί, θα πρωτοφάει την καρδιά
του.
Ανάλογη ήτο και η
θέση του αετού και εις τα όνειρα, εις την ονειρομαντεία. Ο Αρτεμίδωρος μας
αναφέρει ότι εις αυτούς που μεταφέρει ο αετός και είναι άρχοντες δηλώνει ότι θα
αποθάνουν εις δε τους πτωχούς ότι θα βασιλεύσουν. Επίσης όταν αετός καθίσει
επάνω εις το κεφάλι αυτού που είδε θάνατο, μαντεύετε ο θάνατος του ιδίου. Εις
τα βυζαντινά ονειροκριτικά, ο αετός σκιάζει τους μέλλοντες βασιλείς.
Ένας παλαιός μύθος
μας αναφέρει ότι ο αετός ήτο κάποτε άνθρωπος και ο οποίος είχε αδικήσει κάποιον
που φιλοξενούσε, και οι θεοί τον έκαμαν αετό, αλλά όταν μεγαλώνει να γυρνάει
τόσο πολύ το ράμφος του, ώστε να πεθαίνει από ασιτία προς τιμωρία του.
Γι’ αυτό λέγεται ότι
ένας αετός γεράσει γυρνάει το ράμφος του, πολύ και επειδή είναι γαμψό κάποια
στιγμή είναι τόσο κυρτό ώστε δεν μπορεί να φάει οπότε εκ της ασιτίας του
πεθαίνει.
Ένας άλλος μύθος για
το ράμφος του, λέγει ότι ο αετός όταν γεράσει, ανέρχεται εις τα ύψη και από
εκεί αφήνει τον εαυτόν του να πέσει με ορμή επάνω σε βράχο όπου θραύεται το
γαμψό μέρος του ράμφους του.
Κατόπιν λούεται εις
την Αχερούσια λίμνη και μετά από αυτό κάθεται απέναντι του ηλίου, από την
θερμότητα του οποίου πίπτουν από τους οφθαλμούς του οι λεπίδες και γίνεται πάλι
νεώτερος. Κατά μια άλλη παραλλαγή από χειρόγραφο της Μόσχας το οποίο
δημοσιεύθηκε εις την Byz. Zeitschr. III (189., σ...), όταν ο αετός γεράσει πολύ
βαρύνονται οι πτέρυγές του και οι οφθαλμοί καθίστανται αμβλείς. Τότε αναζητεί
πηγή και αφού λουσθεί εις τα ύδατά της πετά προς τον ήλιο και πλησιάζοντας προς
αυτόν καίει τις πτέρυγές του και την αμβλυωπία του, κατερχόμενος δε κατόπιν εις
την πηγή και αφού «βαπτισθεί» τρις φορές ανανεώνεται.
Εις την αρχαιότητα
υπήρχαν διάφορες δοξασίες περί της χρήσεως διαφόρων μελλών τους σώματός του εις
την ιατρική και εις την μαγείαν. Η χολή αυτού αλειφόμενη εις οφθαλμούς που
πάσχουν καθιστά αυτούς οξύτατους. Ο μυελός του φάρμακο κατά του ίκτερου, ο
στόμαχός του κατά της δυσπεψίας, τα πόδια του κατά της οσφυαλγίας και η γλώσσα
του κατά του βήχα. Αριστερό του φτερό εις τα αμπέλια και τους αγρούς διώχνει
τους κεραυνούς. Αφού ο αετός είναι αυτός που κρατά εις τα νύχια του τους
κεραυνούς του Διός, ομοίωμά του εις τους αγρούς απομακρύνει από τους αγρούς τις
ακρίδες. Τέλος δε η κόπρος του χρησιμεύει εις την αποδίωξη φιδιών και άλλων
ερπετών.
Η σημερινή λαογραφία
μας αναφέρει ότι από τα οστά του οι ποιμένες κατασκευάζουν τις φλογέρες τους,
ενώ οι αρχαίοι με τα φτερά του έφτιαχναν οδοντογλυφίδες, όπως και δια την
πτέρωση των βελών, εις το οποίο αναφέρεται και ο αισώπειος μύθος περί αετού και
τοξότη. Ο Τοξότης τόξευσε τον αετό και το μεν βέλος εισήλθε εντός του σώματός
του τα δε φτερά του έμεινα εκτός και τότε ο αετός είπε : και τούτο μοι ετέρα
λύπη, το τοις ιδίοις πτεροίς αποθνήσκων.
Και εις τα δημοτικά
τραγούδια αναφέρεται ο αετός με λιγότερη σημασία από τα παλαιότερα χρόνια, αλλά
όμως εξακολουθεί να παραμένει σύμβολο ανδρείας, ύψους, ελευθερίας και
παλληκαριάς. Όπως τα κάτωθι :
Έχω και τον χρυσόν αϊτό, το χρυπλουμισμένο
πάνω΄ς την πέτρα κάθεται και με τον ήλιο λέγει
«Ήλιε μ΄, δεν κρούς τα ποταχύ, μον κρούς το μεσημέρι
Να ζεσταθούν τα νύχια μου, τα νυχοποδαρά μου»
[Πολίτου, Εκλογαί σ.2.]
Ένας αϊτός περήφανος,
ένας αϊτός λεβέντης
Από την περηφάνεια του κι από την λεβεντιά του,
Δεν πάει τα κατώμαρα να καλοξεχειμωνιάση
μον μένει απάνω ΄ς τα βουνά, ψηλά ΄ς τα κορφοβούνια
[Πολίτου, Εκλογαί σ. 2.].
Ένας
αϊτός δημοτικό τραγούδι της Ρούμελης
Ένας αϊτός μωρέ ένας αϊτός
καθότανε ναι μωρέ, καθότανε
αχ ένας αϊτός καθότανε
στον ήλιο και λιαζότανε
ναι μωρέ λιαζότανε
Και τσίμπαγε τα νύχια του
μωρέ τα νυχάκια του
αχ και τσίμπαγε τα νύχια του
τα νυχοποδαράκια του
του μωρέ ποδαράκια του
Ε την πέρδικα που πιάσατε
ε μωρέ που πιάσατε
αχ την πέρδικα που πιάσατε
να μην την εχαλάσετε
ε μωρέ χαλάσετε
για θα την βάλω σε χρυσό κλουβί
να με ξυπνάει κάθε πρωί.
Ένας αϊτός περήφανος
«Ένας αϊτός περήφανος, ένας αϊτός λεβέντης
από την περηφάνεια του κι’ από τη λεβεντιά του,
δεν πάει τα κατώμερα να καλοξεχειμάση,
μον’μένει απάνω 'ς τα βουνά, ψηλά 'ς τα κορφοβούνια.
Κ’ έρρηξε χιόνια 'ς τα βουνά και κρούσταλλα 'ς τους κάμπους,
εμάργωσαν τα νύχια του κ' επέσαν τα φτερά του.
Κι' αγνάντιο βγήκε κ' έκατσε, 'ς ένα ψηλό λιθάρι,
και με τον ήλιο μάλωνε και με τον ήλιο λέει.
«Ήλιε, για δε βαρείς κ' εδώ 'ς τούτη την αποσκιούρα,
να λειώσουνε τα κρούσταλλα, να λειώσουνε τα χιόνια,
να γίνη μια άνοιξη καλή, να γίνη καλοκαίρι,
να ζεσταθούν τα νύχια μου, να γιάνουν τα φτερά μου,
να ρθούνε τάλλα τα πουλιά και τάλλα μου ταδέρφια».
Το άσμα είναι αλληγορικόν, υπονοούν κλέφτην, όστις και κατά
τον χειμώνα δεν εννοεί ν' απόσχη του αγώνος, αλλά παραμένει εις τα βουνά.
Όμοιον είναι και το τεμάχιον, το όποιον αποτελεί την κατακλείδα του άσματος του
Ολύμπου και του Κισάβου.]
Ένας
αϊτός καθότανε – δημοτικό τραγούδι της Αρκαδίας
Ένας αϊτός καθότανε
στον ήλιο και λιαζότανε
και ψείριζε τα νύχια του
τα νυχοποδαράκια του.
Νύχια μου και νυχάκια μου
και νυχοποδαράκια μου
την πέρδικα που πιάσατε,
να μην την εχαλάσετε.
Αϊτέ που κάθεσαι ψηλά δημοτικό τραγούδι της Κρήτης
Αϊτέ που κάθεσαι ψηλά
Αϊτέ που κάθεσαι ψηλά
στ' 'ορος το χιονισμένο
τρώεις το δρόσο του
χιονιού πίνεις νερό κατάκρυο
κατάκρυο.
Λαγό κι αν πιάσεις γεύεσαι,
περδίκι και δειπνάς το,
το περδίκι.
[απόσπασμα από τις ακόλουθες ιστοσελίδες
www.myriobiblos.gr και
http://www.......gr/index.php?option=com_con.....&view=category&id=.1&Itemid=..]
Και πλείστα άλλα.
Ο αετός ανήκει εις
την οικογένεια των ιερακοειδών. Το όνομά του δίδεται εις πολλά είδη, από τα
οποία πλείτα απαντώνται εις την Ευρώπη και τις λοιπές ηπείρους, δυο είναι
ιθαγενή της Βραζιλίας, ένα ιθαγενές της Αφρικής και ένα ιθαγενές των Ινδιών.
Εις την πατρίδα μας
γνωστότεροι αετοί είναι ο αυτοκρατορικός αετός [Αττική], ο αετός Μπονέλλι
[Παρνασσός], ο μέγας αετός ή χρυσαετός [όρη Αττικής και Θεσσαλίας], ο αετός
νάνος [εις όλα σχεδόν τα μέρη της Ελλάδος], ο γυπαετός [επί των ορέων της
Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Πελοποννήσου], ο Γαλακτικός ή κιρκαετός [εις όλη την
Ελλάδα, με το όνομα ξευτέρι], ο αετός ο βραχυδάκτυλος, ο πύγαργος, ο πανδίων, ο
ποτάμιος και πολλά άλλα. [οι προαναφερθείσες αναφορές είναι από την
εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη, περιέχουσα πληροφορίες της δεκαετίας 1920-1930, έτος
εκδόσεως 1927. Ώστε να μπορούμε να γνωρίσουμε τι υπήρχε τότε και τι υπάρχει
σήμερα].
Τα πτηνά αυτά έχουν
εύρωστο σώμα και κεφαλή βαρειά και λαιμό ο οποίος είναι κεκαλυμμένος τελείως
υπό πτερών. Οι οφθαλμοί τους είναι βαθέως τοποθετημένοι εις τις κόγχες το δε
ράμφος τους είναι πολύ ισχυρό και σχετικά βραχύ, και κυρτό εις το άκρον αυτού.
Οι ποδες του είναι κεκαλυμμένοι μέχρι των δακτύλων υπό πτερών, οι όνυχές τους
ισχυρότατοι, γαμψοί και συσταλτοί μεγάλους πτέρυγες οι οποίοι είναι συνήθως και
αιχμηροί. Αυτή η διάταξη των πτερύγων τους, τους επιτρέπει να έχουν ταχύτατη
πτήση και να συλλαμβάνουν ευκόλως την λείαν τους. Λέγεται ο αετός δύναται να
ανυψωθεί υπεράνω των νεφών. Έτσι ενώ τα άλλα πτηνά εν καιρώ καταιγίδος ζητούν
τρομαγμένα καταφύγιο, ο αετός ευρίσκεται εις διαφανή και φωτοβόλο ατμόσφαιρα,
την γαλήνη της οποίας τίποτε δεν ταράσσσει. Ο Αριστοτέλης του οποίου η
παρατηρητικότητα υπήρξε θαυμαστή, εξηγεί και τον λόγο δια τον οποίον ο αετός
πετά υψηλά και εις το 9ον βιβλίον των «Περί των ζώων ιστορίαι», γράφει : Και
εφ’ υψηλών καθίζει δια το βραδέως αίρεσθαι από της γης. Υψού δε πέταται, όπως
επί πλείστον τόπον καθορά διόπερ θείον οι άνθρωποι φάσιν είναι μόνο των ορνέων.
Πάντες δ’ οι γαμψώνυχοι ήκιστα καθιζάνουσιν επί πέτραις δια τέτραις δια το τη
γαμψότητι εμπόδιον είναι την σκληρότητα.
Η
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ 2ο ΜΕΡΟΣ.
Από το βιβλίο του
συγγραφέως Ομήρου Ερμείδη , «Η Μυθολογία
και η λαϊκή παράδοση εις την χλωρίδα της πατρίδος μας» - η βιβλιογραφία έχει
αποκρυφτεί μέχρι την κυκλοφορία του εν λόγω βιβλίου
http://pirforosellin.blogspot.gr/ - Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου
της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του και υπάρχει ενεργός
σύνδεσμος(link ). Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην
Ελλάδα.430.456.478.505.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή
εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν
υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα
αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην
συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ,
ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των
συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου