Οι καθαρμοί στους αρχαιότητα και τον Χριστιανισμό, του Όμηρου Ερμείδη / Le epurazioni nell'antichità e nel cristianesimo, di Omero Ermedis

[Ιεροί και Βέβηλοι Καθαρμοί στο Λουτρό των Αέρηδων.]

Ελληνική προϊστορία

Οι αναφορές καθαρμών των Ελλήνων      του

  Έχουμε πάρα πολλές αναφορές από καθαρμούς, κατά την αρχαιότητα, θα δούμε μερικούς εξ αυτών :

Ο των Θηβών : η Θήβα όπως μας περιγράφει ο Σοφοκλής εις το έργο του «Οιδίπους τύρρανος» δυστυχούσε. Το μαντείο των Δελφών είχε συμβουλέψει τους Θηβαίους να απαλλαγούν από το μίασμα του Οιδίποδος που δίχως να το ξέρει σκότωσε τον πατέρα του, τον Λάιο και παντρεύθηκε την μητέρα του Ιοκάστη. Οι καθαρμοί διώχνουν το κακό μας λέγει ο Αισχύλος.

Ο των Αθηνών : όταν οι Αθηναίοι λιθοβόλησαν έναν ιερέα ζητιάνο, που προπαγάνδιζε ότι ο τόπος καταγωγής της μητέρας των θεών είναι η Ασία κι έρριξαν το σώμα του σ’ ένα πηγάδι, εκεί όπου έριχναν τα πτώματα των εγκληματιών εις την Αθήνα, τότε έπεσε λοιμός.

  Το μαντείο των Δελφών τους απάντησε ότι πρέπει να κάνουν καθαρμό και να αναγείρουν ναό εις την μητέρα των θεών, η δε αιτία του κακού αυτού ήτο ο φόνος του ζητιάνου ιερέως.

Ο των Αθηνών : όταν οι Αθηναίοι εφόνευσαν τον Κυλώνα και τους συντρόφους του μετά την αποτυχία του να καταλάβει την ακρόπολη των Αθηνών. Ο Κύλων ήτο κάποιος Αθηναίος ολυμπιονίκης, ο οποίος ονειρεύθηκε να γίνει τύρρανος. Μαζί με κάποιους φίλους του επιχείρησε να καταλάβει την Ακρόπολη. Επειδή δεν τα κατάφερε γονάτισε ταπεινά ικέτης εις το άγαλμα της Αθηνάς μαζί με τους συντρόφους του. Εκεί την ώρα που ικέτευε με τους συντρόφους του, τους εφόνευσαν οι Αλκμεωνίδες. Η ασέβεια αυτή να φονεύσουν ικέτες, ονομάστηκε «Κυλώνειο άγος». Την κάθαρση των Αθηνών έκαμε ο Επιμενίδης ο Κρης ή Κρητικός, όπου εκλήθηκε εις την Αθήνα από την Κρήτη για αυτόν τον σκοπό, όπου και το επέτυχε.

Ο του Θησέως : ο Θησέας σκότωσε όλους τους κακοποιούς οι οποίοι ελυμαίνοντο εις το δρόμο Αθηνών Κορίνθου. Αν και οι φόνοι ήτο καλώς καμμωμένοι, ο Θησέας είχε ανάγκη καθαρμού. Όταν έφθασε εις τον Κηφισσό τον απάντησαν μερικοί άνδρες από την γενιά των Φυταλιδών που τον εξάγνισαν κι ύστερα έκαμε θυσία εις τον Μειλίχιο Δία.

Ο της Ρώμης : όταν οι Λατίνοι και οι Σαβίνοι συμμάχησαν κατά των Ρωμαίων παρατηρήθηκε ότι όλες οι έγκυες γυναίκες δεν γεννούσαν ομαλά. Τα παιδιά τους εγεννούντο νεκρά ή επέθαιναν αμέσως μετά από την γέννα. Τότε σύμφωνα με τις Σιβυλικές οδηγίες των βιβλίων ο Ποπλικόλας έκαμε εξαλιστήριες θυσίες εις τον Άδη και σύμφωνα με τους χρησμούς της Πυθίας τέλεσε παλαιούς ξεχασμένους αγώνες και απάλλαξε την Ρώμη από το κακό.

Ο του Μεγάλου Αλεξάνδρου : όταν ο Αλέξανδρος προετοιμάζετο για την εκστρατεία του εις την Ινδική ταράχθηκε από ένα νεογέννητο αρνί που του έδειξαν. Το κεφάλι του είχε σχήμα και χρώμα τιάρας και ανά δυο εξογκώσεις σε κάθε πλευρά. Επειδή θεωρήθηκε ότι ο βασιλιάς μολύνθηκε, καθάρθηκε.

Ο της Σπάρτης : ο Παυσανίας όταν επέστρεψε  εις την Σπάρτη κατηγορήθηκε για προδοσία. Ο Παυσανίας για να γλυτώσει μπήκε εις τον ναό της Χαλκιοίκου Αθηνάς όπου πέθανε από την πείνα. Το δε μαντείο των Δελφών είχε εκφράσει ποινή.

Ο του Ορέστου : ο ίδιος ο Απόλλωνας είχε καθαρίσει τον Ορέστη για τον φόνο της μητέρας του : «ερύζει γαρ αίμα και μαραίνεται χερός μητροκτόνον μίασμα δ’ έκπλυτον πέλει προταίνιον γαρ ου προς εστία θεού Φοίβου καθαρμοίς κλάθη χειροκτόνοις».............

  Ο Ευριπίδης στην «Ιφιγένεια εν ταύροις» εις τον στίχο .... λέγει : «Μια που μολεύτηκαν τα χέρια μου από της μάνας το κακό αυτό φευγό, μ’ επρόγγα η παγανιά των Ερινύων ώσπου με στέλνει ο Λοξίας εις την Αθήνα εμπρός εις τις θεές να δώσω  κρίση. Κι είναι ιερό κριτήριο εκείνο που έστησε ο Δίας κάποτε για τον Άρη, μολεμένο από αίμα».

Ο του Ηρακλέους : ύστερα από τον φόνο του Ίφιτου, επήγε εις την Λυδία για να καθαρθεί και έμεινε χρόνια δούλος της Ομφάλης. Λέγεται πως με την φροντίδα του Θησέως, ο Ηρακλής μυήθηκε εις τα Ελευσίνια μυστήρια, αφού έκαμε πρώτα καθαρμούς για μερικές ακούσιες πράξεις του.

Ο της Δήλου : ο Θουκυδίδης αναφέρει πως οι Αθηναίοι έκαναν κάθαρση της Δήλου επειδή εκεί είχαν θάψει τους νεκρούς.

Ο της βουλής των Αθηναίων : η βουλή των Αθηναίων προτού συνεδριάσει έκανε καθαρμό των εδρών, ραντίζοντάς τες με αίμα από το γουρούνι της θυσίας.

Ο της Ελλάδος : Μετά την νίκη των Ελλήνων επί των Περσών εις τις Πλαταιές, ο Απόλλωνας διέταξε να κτίσουν ναό του Ελευθερίου Διός και να μην γίνουν θυσίες πριν σβήσουν όλες οι φωτιές γιατί μιανθήκανε από τους βαρβάρους και μέχρι να έρθει καθαρή φωτιά από τους Δελφούς.

Την φωτιά την έφερε ο Ευχίδας, καταγόμενος από τις Πλαταιές, επειδή κανένας άλλος δεν τόλμησε. Αφού έλαβε την άδεια έτρεξε προς τους Δελφούς, εκεί εξαγνίστηκε, φόρεσε στεφάνι, περιρραντίστηκε, πήρε από την ιερή φωτιά του Απόλλωνος και γύρισε εις τις Πλαταιές πριν βασιλέψει ο ήλιος, έτρεξε δηλαδή απόσταση σε μια ημέρα χιλίων σταδίων. Αφού παρέδωσε την φωτιά ιερό- πυρ εις τους άρχοντες, αμέσως μετά έπεσε νεκρός.

[......, «Δελφικά μυστήρια»— ...... «Αρχαίες ελληνικές .............»].

Ο του Απόλλωνος : σχετικά με ένα μύθο ο Ασκληπιός υιός του Απόλλωνος ανέστησε πολλούς νεκρούς πράγμα που εξόργισε τον Δία και τον σκότωσε με τον κεραυνό που του είχαν φτιάξει οι Κύκλωπες, στράφηκε κατά των απογόνων τους. Για να εξαγνισθεί από τα εγκλήματά του έγινε δούλος του Αδμήτου για εννέα [9] έτη.  Άλλος μύθος λέγει ότι η δουλεία οφείλεται εις τον φόνο της Δελφίνης ή των Κυκλώπων.

Οι του Έκτορος, Αχιλλέως και Οδυσσέως (οι αναφερόμενες υπό του Ομήρου : ο Έκτορας δεν κάμει θυσία με άπλυτα χέρια, ο Αχιλλέας εξαγνίζει το κύπελλο με θειάφι και νερό, πριν να κάνει σπονδή για την επιτυχία του. Ύστερα από την σφαγή των μνηστήρων ο Οδυσσέας εξαγνίζει το σπίτι με φωτιά και θειάφι.

Χριστιανική ιστορία

Οι αναφορές καθαρμών των χριστιανών

  Ο Μέγας [ο λαογράφος] εις το βιβλίο του «Ελληνικές εορτές» αναφέρει ότι εις την Καλαμάτα συνηθίζουν την ημέρα της Αναλήψεως να πέφτουν εις την θάλασσα, να περνούν 40 κύματα. Εις την Σάμο με το νερό που παίρνουν από την θάλασσα  την ημέρα της Αναλήψεως ραντίζουν όλο το σπίτι. Εις την Άνδρο για να σωφρονιστεί ο άπιστος σύζυγος εύχονται ένα σαραντάρι τότε τα ρούχα του άπιστου τα τοποθετούν κάτω από την Αγία Τράπεζα για να εξαγνισθούν για 40 ημέρες που θα λειτουργεί ο παπάς.

[Γ.Α. Μέγας «.................» εκδόσεις .......................... – Γ.............. «Αρχαίες επιβιώσεις ......», εκδόσεις .., ...]

Ο της Λεχώνας : εις την Αμοργό ακάθαρτες θεωρούνται οι λεχώνες μα και όποιος βρεθεί εις το σπίτι την ώρα που γεννά η γυναίκα δεν επιτρέπεται να πάει με τα ρούχα που φορούσε κατά την γέννα εις την εκκλησία. Πρέπει να τα πλύνει πρώτα, όπως και όλοι αυτοί που ευρέθησαν την ώρα της γέννας πρέπει να είναι παρόντες όταν ο παπάς πάει να ευλογήσει, ειδεμή τους κόβουν ένα κομμάτι από το ρούχο τους. Για αποκαθαρθούν, φέρνουν ένα παπά να κάνει αγιασμό, για να φύγει από το σπίτι, την στάνη, το μποστάνι, τα ζωντανά κάθε μίασμα ή άλλο κακό. Γενικά η λεχώνα πριν Σαραντίση θεωρείται ακάθαρτη.

  Όπως μας ιστορεί ο Ευαγγελιστής Λουκάς εις το Κατά Λουκά Ευαγγέλιο εις το .... κεφάλαιο και εις τον στίχο .... :

....  Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν κατὰ τὸν νόμον Μωῡσέως, ἀνήγαγον αὐτὸν εἰς ῾Ιεροσόλυμα παραστῆσαι τῷ Κυρίῳ, δηλαδή η ίδια διαδικασία έκαμε και η Παναγία.

  [Σίμος, η νήσος Αμοργός, Κυκλαδικόν φως ..... - ....... «Αρχαίες επιβιώσεις .....», εκδόσεις .........., ....].

Ο των βρεφών : σύμφωνα με μια πολύ διαδεδομένη συνήθεια το πρώτο λουτρό του βρέφους είναι μια τελετή. Εις το σκαφίδι η μαμή την 3η ημέρα πλένει το βρέφος, το σκαφίδι είναι  πελεκητό με σκερπάνι. Μέσα εις το νερό ρίχνει λίγο ψωμί, αλάτι και κρασί, ενώ οι γονείς ρίχνουν  κέρματα, για την μαμή, δηλαδή μια καθαρά τελετουργική πράξη.

  [Παπασπυρόπουλος .. ......... «Αρχαίες επιβιώσεις στον χριστιανισμό», εκδόσεις ..............., ......]

Ο των γυναικών : όταν ευρίσκονται οι γυναίκες σε έμμηνο ρήση, θεωρούνται ακάθαρτες. Δεν κοινωνούν, δεν ζυμώνουν πρόσφορα, δεν πλένει τα ρούχα του παπά αν είναι σύζυγός του και πολλά άλλα.

Ο των κηδειών : σε όλη σχεδόν την Ελλάδα μετά την κηδεία όταν επιστρέφουν εις το σπίτι τους πρέπει απαραιτήτως να πλυθούν για να καθαρθούν.

Η βιβλιογραφία αποκρύπτεται μέχρι κυκλοφορίας του βιβλίου, επειδή αναπαράχθηκαν άρθρα του συγγραφέως άνευ αναφοράς του ονόματός του, της ιστοσελίδος .

Απόσπασμα από το βιβλίο του συγγραφέως Ομήρου Ερμείδη με τον τίτλο «Αναμνήσεις από το μέλλον του χθες» υπότιτλο «Ηρωολόγιον Αγιολόγιον»,

http://pirforosellin.blogspot.gr/   -  Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος(link ). Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.369   (142-446-20)

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ

Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.