5 Ἰουλίου 1821. Ἡ ἐπανάστασις φθάνει στὸν Ἀσπροπόταμο, της Φιλονόη Πόντου - 5 July 1821. The Revolution Comes to Aspropotamos, Philonoi Pontu - There is a Translator on the Website

5 Ἰουλίου 1821. Ἡ ἐπανάστασις φθάνει στὸν Ἀσπροπόταμο, της Φιλονόη Πόντου

Τὴν ὥρα ποὺ ὅλη ἡ Πατρίς μας ἐφλέγετο ἀπὸ τὶς μικρὲς ἤ μεγάλες ἑστίες τῆς ἐπαναστάσεως, ἡ ἐπαρχία τοῦ Ἀσπροποτάμου, στὶς πλάτες τοῦ Χουρσῆτ πασσᾶ, παρέμενε ἐν ἀναμονῇ.

Ἡ ἐπαρχία τοῦ Ἀσπροποτάμου, ἄνω ῥοῦς τοῦ Ἀχελώου, πλησίον τῶν Ἰωαννίνων καὶ περικλειωμένη ἀπὸ τὰ ὄρη Περιστέριον (Λάκμος), Κόζιακας (Κερκέτιον), Τζουμέρκα (Ἀθαμανικά), ἀποτελουμένη ἀπὸ  πολλὲς μικρὲς ἤ μεγάλες κωμοπόλεις ὅπως τὸ Γαρδίκιον, τὰ Στουρναρέϊκα, τὴν  Κούτσαινα (Στορνάρης Νικόλαος), τὴν  Ἐλάτη, τὸ Νεραϊδοχώρι (Χατζηπέτρος),  τὸ Κλεινοβὸ (ἀδελφοὶ Λιακατᾶ). Ἑξῆντα ἑπτὰ χωριὰ καὶ κωμοπόλεις.

Μία περιοχὴ στὴν ὁροσειρὰ τῆς Πίνδου, στὰ ὅρια Θεσσαλίας καὶ Ἠπείρου, ἐπιβλέπουσα καὶ παρεμβαίνουσα στὰ πέριξ αὐτῆς γεγονότα.

Ἡ περιοχὴ τοῦ Ἀσπροποτάμου ἦτο μεγάλο ἀρματολίκι, τοῦ ὁποίου ὁ γενικὸς ἀρχηγὸς συνήθως ἦτο καὶ στὴν ὑπηρεσία ἤ σὲ ἄμεσο συνεργασία μὲ τὸν πασσᾶ τῶν Ἰωαννίνων. Ἐκείνην τὴν περίοδο ἀρματολὸς τοῦ Ἀσπροποτάμου ἦτο ὁ Νικάλαος Στορνάρης.

Στὸ μεταξύ ἀπὸ τὶς 25 Ἰουνίου τοῦ 1821 στὰ χωριὰ Καλαῤῥύτες καὶ Συῤῥάκο, τοῦ νομοῦ Ἰωαννίνων, τὰ  μοναδικὰ χωριὰ τῆς Ἠπείρου ποὺ συμμετεῖχαν στὴν ἐπανάστασι, ἀπωθήθησαν οἱ ἐκεῖ ἑπτακόσιοι σταθμευμένοι ὀθωμανοί, ὑπὸ τὸν Ἰμπραὴμ Πρεμέτη, καὶ ἀπηλευθερώθησαν. Κίνησις τὴν ὁποίαν  ἐστήριξε μὲ τὸ σῶμα του ὁ Γιαννάκης Ῥάγκος, καθὼς καὶ ὁ Στορνάρης.

Στὶς 5 Ἰουλίου τοῦ 1821, ὥς ἀποτέλεσμα τῆς παραπάνω ἐξεγέρσεως, κατόπιν συνεννοήσεως μὲ τὸν Σουλλιώτη Μάρκο Μπόότσαρη καὶ τὸν Γιαννάκη Ῥάγκο, ὁ Νικόλαος Στορνάρης, μαζὺ μὲ ἄλλους ὁπλαρχηγούς,  κατάφεραν νὰ σηκώσουν στὴν ἐπαρχία Ἀσπροποτάμου τὰ ἅρματα, οἱ σημαντικότεροι ὁπλαρχηγοὶ τοῦ Ἀσπροποτάμου. Πολὺ σύντομα ὅλη ἡ περιοχὴ τῆς Πίνδου ἦτο ἐλευθέρα. Ἡ Καλαμπάκα, ἡ Πόρτα, ἡ Πρεβέντα ἐπίσης ἀκολουθοῦν κι ἑνώνονται μὲ τοὺς ἐπαναστάτες.

Ὅταν ὅμως ἐσηκώθη ἡ σημαία τῆς ἐπαναστάσεως στὸν Ἀσπροπόταμο ἦτο φυσικὸν ἐπόμενον οἱ πολιορκημενοι Ἀλβανοὶ τῶν Ἰωαννίνων, ἀπὸ τὸν στρατὸ τοῦ σουλτάνου, νὰ ἀναθαῤῥήσουν, πιστεύοντας πὼς μία τέτοια κίνησις θὰ τοὺς ἀνεκούφιζε. Πρὸς τοῦτον κι ἐστήριξαν μὲ πολλοὺς τρόπους, ἄν καὶ τελικὰ ἀσκόπους, ὅλες τὶς ἐνέργειες τῶν Ἑλλήνων ὁπλαρχηγῶν. Ἤταν ὅμως καὶ φυσικὸν ἐπόμενον νὰ ἀντιδράσῃ δραστικῶς ὁ Χουρσῆτ.

Ὁ Μάρκος Μπότσαρης, φυσικὸς στρατιωτικὸς ἡγέτης τῆς περιοχῆς, ἀντιλαμβανόμενος πὼς ἔπρεπε νὰ στηρίξη τὴν ἐπανάστασι αὐτῶν τῶν δύο χωριῶν, ἀλλὰ καὶ ὅλης τῆς περιοχῆς, διότι μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο θὰ ἔστηνε τὶς ὑποδομὲς ἀπελευθερώσεως τῆς Θεσσαλίας, τῆς Μακεδονίας καὶ στὴν συνέχεια τῆς Ἠπείρου,  ἀποκόβοντας ἐν τελῶς τὸν Χουρσῆτ ἀπὸ τὶς τροφοδοτικές, σὲ στρατὸ καὶ πολεμοφόδια, πηγές του, ἄρχισε νὰ ὀργανώνῃ τὶς κινήσεις του γιὰ τὴν πλήρη ἀπελευθέρωσιν τοῦ Ἀσπροποτάμου. Κάτι τέτοιο ὅμως δὲν συνέβῃ τελικῶς διότι οἱ Ἀλβανοὶ Τσάμηδες, σπάζοντας τὴν μεταξύ τους συμφωνία γιὰ ἀνακωχή, ἐπετέθησαν στὸν Μπότσαρη κι αὐτὸς ὑπεχρεώθῃ νὰ τοὺς ἀντιμετωπίσῃ, ἀφήνοντας τελικῶς τὰ δύο χωριὰ ἀπροστάτευτα καὶ τὸν  Ἀσπροπόταμο ἐκτεθειμένο στὴν ἐπιθετικότητα τῶν, κυρίως ἀπὸ Τούρκους ἀποτελουμένων, στρατευμάτων τοῦ Χουρσῆτ.

Ο  Χουρσῆτ πασσᾶς, στὸ μεταξύ, ἔστελνε διαρκῶς ἐπικουρίες, μὲ ἀποτέλεσμα τὰ ὑπεράριθμα τῶν ἐπαναστατημένων σωμάτων στρατεύματά του, κατὰ τοῦ Ἀσπροποτάμου καὶ τῶν δύο Ἠπειρωτικῶν χωριῶν,  ὅπως ἐπίσης καὶ κατὰ τῶν Ἀγράφων, συντόμως νὰ ἀσκήσουν ἔντονες πιέσεις καὶ φυσικὰ νὰ μπορέσῃ στὸ μεταξὺ νὰ ἀνακάμψῃ ὁ Ἰμπραὴμ Πρεμέτης καὶ νὰ ἀντεπιτεθῇ στὶς δυνάμεις τῶν Ἑλλήνων.

Οἱ μάχες, ἄν καὶ νικηφόρες ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων, συνεχεῖς, διαρκεῖς καὶ σὲ πολλὰ μέτωπα, εἶχαν σὰν ἀποτέλεσμα νὰ ἀποδυναμώσουν σιγὰ σιγὰ τὴν συνοχὴ τῶν ἐπαναστατῶν καὶ κάθε ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς νὰ προσπαθῇ νὰ σώσῃ τοὺς δικούς του. Στὸ μεταξὺ Τουρκαλβανοὶ κατέστρεψαν τὸ Συῤῥάκο καὶ τοὺς Καλαῤῥύτες, μειώνοντας διαρκῶς τὶς δυνάμεις τῶν ἐπαναστατημένων.

Γρήγορα τελικῶς ὑπεχρεώθησαν οἱ  ἐπαναστατημένοι  εἶτε σὲ παράδοσι εἶτε σὲ συμφωνίες.

Ἡ ἐπανάστασις τοῦ Ἀσπροποτάμου δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ εὐδοκιμήσῃ. Μὲ τόσο ἐχθρικὸ στράτευμα συγκεντρωμένο στὰ Ἰωάννινα ἦτο ἐξ ἀρχῆς καταδικασμένη.

Παρὰ τὶς νικηφόρες μάχες ποὺ ἐδόθησαν, παρὰ τὴν ἀπώθησιν τῶν Τουρκαλβανῶν κατ’ ἐπανάληψιν, τελικῶς οἱ πρωτεργάτες τῶν ἐπαναστατημένων ὁπλαρχηγοὶ ἀρχικῶς  ὑπεχρεώθησαν σὲ συμφωνίες, ἀποσυρόμενοι σὲ ὑψηλότερα κι ἀσφαλέστερα καταφύγια, πληρώνοντας ἐπίσης ὑψηλοὺς φόρους στὸν σουλτάνο. Στὴν συνέχεια ὅμως τοὺς συναντοῦμε νὰ πολεμοῦν σὲ κάθε πλευρὰ τῆς Ἑλλάδος στηρίζοντας τὴν ἐπανάστασιν ὅπου ἀπαιτεῖτο.

Φιλονόη

Πληροφορίες ἀπὸ τὴν «Ἐπανάστασι τοῦ ’21» τοῦ Δημητρίου Φωτιάδου, «Ἱστορία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως» τοῦ Σπυρίδωνος Τρικούπη καὶ «Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάστασις» τοῦ Διονυσίου Κοκκίνου.

Ἐθνικὸ Μετσόβιον Πολυτεχνεῖο

Χρῆστος Φράγκος, «Ἤπειρος, Βόρειος Ἤπειρος, Τζουμέρκα καὶ Καστανοχώρια…»

Φωτογραφία

Πηγή : https://sanshmerafilonoi.gr/2017/07/05/5-ioylioy-1821-h-epanastasis-fthanei-ston-aspropotamo/

http://pirforosellin.blogspot.gr/ - Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος(link ). Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ

Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.