Αλωνισμός με αδοκάνι. 1949.
Όταν μου ζητήθηκε να γράψω δύο λόγια για τον Τάκη Τλούπα, το πρώτο πράγμα που συνειδητοποίησα ήταν πως είχε περάσει ένας κάποιος σημαντικός χρόνος απ' τη στιγμή που ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με τη δουλειά του και αργότερα με τον Ίδιο. Το δεύτερο πράγμα που μοιραία σκέφτηκα, και αυτό με οδήγησε χωρίς να το θέλω σε μια μικρή αμηχανία, ήταν το γεγονός πως έπρεπε να γράψω αυτές τις λέξεις με την ιδιότητα κάποιου που νομιμοποιείται να φωτίσει κάποια πλευρά του ξεχωριστού φωτογράφου της «Γης των ανθρώπων». Μια ιδιότητα όμως που και ο ίδιος να αποδέχεται. Γνώρισα τη δουλειά του Τάκη Τλούπα πολύ πριν γνωρίσω τον Ίδιο. Το παράξενο όμως είναι ότι γνώρισα και πολλά πράγματα για τη ζωή του από έναν παιδικό επιστήθιο φίλο του. Αυτός με έφερε για πρώτη φορά σε επαφή με μερικά υπέροχα φωτογραφικά τοπία και μερικά επίσης υπέροχα φωτογραφικά πορτρέτα του καλλιτέχνη, που επιδείκνυε με θαυμασμό σε όσους γνώριζε. Με παρότρυνε μάλιστα σε κάποιο από τα ταξίδια μου (ως περιοδεύων κινηματογραφιστής τότε) να γνωρίσω από κοντά αυτόν τον μοναχικό καλλιτέχνη που προτίμησε να απομονωθεί σε μια επαρχιακή πόλη, ασκώντας το επάγγελμα του ταπεινού φωτογράφου, προκειμένου να μην απομακρυνθεί από τα τοπία και τα πρόσωπα που τον ενέπνεαν.
Ηταν μια ιδέα πραγματικά συναρπαστική να παρακολουθήσεις την ο-δοιπορία
ενός καλλιτέχνη φωτογράφου που έχει τη σοφία και την υπομονή να
περιμένει το τοπίο ή την ανθρώπινη χειρονομία να του αποκαλυφθούν σ' όλο
τους το μεγαλείο, με μια απρόσμενη λάμψη. Ηταν μια υπέροχη ιδέα για τη
δημιουργία ενός κινηματογραφικού ντοκιμαντέρ που δεν πραγματοποιήθηκε
ποτέ, αφού κανείς δεν δέχθηκε να τη συμμεριστεί και να συμμετάσχει στα
έξοδα που ήταν απαγορευτικά για τις δυνατότητες μου.
Αυγά για το εγγόνι.1960.
Αργότερα, όταν με την ιδιότητα του φωτογράφου τότε, διέσχιζα τη Θεσσαλία
και την Πίνδο, σκέφθηκα πολλές φορές εκείνη την ανεκπλήρωτη ιδέα, αλλά
οι περιστάσεις δεν μου επέτρεψαν να γνωριστώ με τον Τάκη Τλούπα. Ετσι
πέρασαν πάλι αρκετά χρόνια.
Τρόπος ζωής
Με προτροπή του κοινού μας φίλου, το 1980 (με την ιδιότητα του
δημοσιογράφου και του ερασιτέχνη εκδότη αυτή τη φορά), αποφάσισα να
γνωρίσω τον Τάκη Τλούπα. Ηταν σαν να τον γνώριζα από πάντα, αφού οι
περιγραφές του παιδικού του φίλου ήταν τόσο έντονες και λεπτομερειακές,
που πολλές φορές είχα την εντύπωση ότι συμμετείχα στις ιστορίες που τώρα
μου α-φηγόταν με τη σειρά του ο Τάκης Τλούπας. Η ιδέα μιας
κινηματογράφι-σης ξαναγεννήθηκε στο μυαλό μου, αλλά οι δυσκολίες
πολλαπλασιάστηκαν όταν, γνωρίζοντας τον Τάκη Τλούπα, κατάλαβα πως η
παραβίαση του προσωπικού του ασύλου θα ήταν αδύνατη. Η φωτογραφία γι'
αυτόν ήταν κάτι περισσότερο από επάγγελμα ή πάθος προσωπικό. Ηταν τρόπος
ζωής. Φωτογράφιζε αδιάκοπα οδοιπορώντας, εμφάνιζε τα αρνητικά και
σπάνια τα τύπωνε. Θυμόταν ασφαλώς και την τελευταία λεπτομέρεια της κάθε
λήψης. Την ώρα, την εποχή, τη στιγμή, τα πρόσωπα. Ηταν ένα πρόσωπο που
θα αισθανόταν άβολα μπροστά απ' τη μηχανή.
Ποιμενικό. Αντίσκηνα Βλάχων του τσελιγγάτου του Φασούλα, στο Νέγκρι. Πίνδος. 1975.
Δεν θυμάμαι με ποια ακριβώς ιδιότητα του παρουσιάστηκα ή τουλάχιστον με
ποια ιδιότητα με συνέδεσε. Μάλλον μ' αυτή του εκδότη, αφού του πρότεινα
να εκδώσουμε ένα λεύκωμα με φωτογραφίες του που θα επέλεγε ο ίδιος. Τότε
δεν ήταν διαδεδομένη η έκδόση φωτογραφικών λευκωμάτων. Το μόνο λεύκωμα
που θυμάμαι πως είχε κυκλοφορήσει ήταν με τη δουλειά του φωτογράφου της
αντίστασης Σπύρου Μελετζή. Ο Τάκης ο Τλούπας αντιπροσώπευε μια λυρική
ματιά πάνω στη φύση και τα πρόσωπα.
Γυναίκες στο παζάρι των Τρικάλων. 1965.
Δεν τον ενδιέφερε να αποτυπώσει το γραφικό. Αποτύπωνε τη σιγουριά ενός
κόσμου κι ενός τρόπου ζωής που ελάχιστα αλλάζει με τις διαδοχές των
γενεών. Υπήρχε μια ομορφιά και μια απλότητα συμπαντική, γιατί οι εποχές
και οι εκφράσεις των ανθρώπων ήταν αρμονικά δεμένες με τη ματιά και την
ψυχή του καλλιτέχνη.
Φούρνος στην Γκιούλμπερη. 1970.
Ο τρόπος της ζωής του έμοιαζε με μια μοίρα την οποία ήθελε να
πραγματοποιήσει, αποφεύγοντας κάθε τι που θα μπορούσε να τον ξεστρατίσει
από το στόχο του.
Θερισμός. Μεσημερινό διάλειμμα απ' τον κάματο.
Η ασάφεια των ιδιοτήτων με τις οποίες παρουσιαζόμουν στον Τάκη Τλούπα
ασφαλώς θα τον προβλημάτιζε, αφού υποθέτω πως δεν ήταν δυνατό να
αποκρύψω την ερασιτεχνική μου σχέση με τις εκδόσεις. Δεν ξέρω αν τότε
μπόρεσα να του δώσω να διακρίνει ότι πίσω από το ενδιαφέρον του εκδότη,
το οποίο ήταν η αφορμή, κρυβόταν το ενδιαφέρον για μια γνωριμία που είχε
ξεκινήσει πριν από πολλά χρόνια ερήμην του, και που για διάφορους
λόγους είχε επανειλημμένα ματαιωθεί, μαζί με το κινηματογραφικό
οδοιπορικό.
Ολύμπια στάση
Οταν θέλησα να δώσω μια μορφή στο λεύκωμα, αυτόματα η σκέψη μου πήγε στο
βιβλίο «Γη των ανθρώπων» του Σεντ Εξιπερί. Δεν δίστασα να δώσω αυτό τον
τίτλο στο φωτογραφικό
λεύκωμα του Τάκη Τλουπα. Η γη μάς μαθαίνει για τον εαυτό μας περισσότερο
απ' όλα τα βιβλία... «Ο χωρικός όταν οργώνει αποσπά λίγο λίγο κάποια
μυστικά απ' τη φύση και η αλήθεια που αποκαλύπτει είναι παγκόσμια...»,
λέει κάπου ο Σεντ Εξιπερί.
Τσομπάνος με τον σκύλο του.
Κάπως έτσι γνώρισα τον φωτογράφο Τάκη Τλουπα. Σαν τον εργάτη που
ανακαλύπτει μέσα απ' τη δουλειά του ένα τρόπο ζωής και τον πλουτίζει με
τη δική του πείρα. Και σήμερα, δεκαπέντε χρόνια μετά την έκδοση,
μιλώντας ως άνθρωπος χωρίς ιδιότητα πια, δεν θα είχα άλλα λόγια να
προσθέσω για τον εξαίρετο αυτό καλλιτέχνη και άνθρωπο πέρα από το
βαθύτατο θαυμασμό μου για την τόσο τρυφερή και ολύμπια συνάμα στάση του
απέναντι στη ζωή και για τη δουλειά που με τόση συνέπεια υπηρέτησε.
Κώστας Βρεττάκος
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δημοσιεύτηκε Yesterday από τον χρήστη Γεώργιος Αργυρίου
Ετικέτες: ΤΛΟΥΠΑΣ ΤΑΚΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ
ΠΗΓΗ = http://anemourion.blogspot.gr/2014/12/blog-post_342.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου