η Αγκυνάρα [λαϊκή ονομασία] ή η Αγκινάρα [λαϊκή ονομασία] ή η Κινάρα ή η Κυνάρα η σιβθόρπειος ή η Χινάρα [ονομασία παρ’ αρχαίοις] ή η Cynara cornigera [λατινική ονομασία ] [είδος 1ο εν Ελλάδι]

Οι ονομασίες της εις την ελληνική επικάτεια ::  Αγκυνάρα [λαϊκή ονομασία] ή η Αγκινάρα [λαϊκή ονομασία] ή η Κινάρα ή η  Κυνάρα η σιβθόρπειος ή η Χινάρα [ονομασία παρ’ αρχαίοις] ή η Cynara cornigera [λατινική ονομασία ]

[είδος 1ο εν Ελλάδι]

ή η Κινάρα ή η Κυνάρα η κάκτος [ονομασία παρ’ αρχαίοις] [είδος 2ο εν Ελλάδι],

ή η Κινάρα [ονομασία παρ’ αρχαίοις] ή η Κυνάρα η καρδούγκουλος [είδος 3ο εν Ελλάδι]

η Αγριαγκυνάρα [λαϊκή ονομασία] ή η Αγριαγκινάρα [λαϊκή ονομασία] ή

το Αγριαντζυνάρι [λαϊκή ονομασία] [είδος 3ον εν Ελλάδι]

  

   Η αγκινάρα αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη εις το 3,8, επίσης το Πτολεμαίο τον Ευεργέτη τον ιστορικό : «πέμψον ημίν κινάρας». Την αναφέρουν επίσης ο Σοφοκλής ο τραγικός εις το έργο του «Αποσπάσματα» εις τον στίχο 718, ο Σκύλαξ ο γεωγράφος, ο Πολέμων ο περιηγητής, ο Αθήναιος εις το 2,70, ο Γαληνός ο ιατρός εις το 6,636 : «εν δε τοίσι ούρεσι πέφυκε κυνάρη» και τέλος ο Εκαταίος ο Μιλήσιος εις το 291j : «άκανθα κινάρα η κυνάρα».

  Όμως εις τους αρχαίους Έλληνες άρεσε πολύ η άγρια αγκινάρα που την θεωρούσαν είδος λαχανικού. Ο Πτολεμαίος ο Ευεργέτης, βασιλέας της Αιγύπτου, αναφέρει ότι εις τις όχθες ενός ποταμού της Λιβύης φύτρωναν αγκινάρες τις οποίες τις εμάζευαν οι στρατιώτες, έβγαζαν τα αγκάθια και τις έτρωγαν.
  Η αγκινάρα από την αρχαιότητα είχε χρησιμοποιηθεί για θεραπευτικούς σκοπούς. Την θεωρούσαν όπως και σήμερα, φάρμακο για τις παθήσεις του ήπατος και γενικότερα για προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος [ηπατική ανεπάρκεια, ίκτερο, δυσπεψία]. Χρησιμοποιείται επίσης ως διουρητικό, καθώς και για δερματικά προβλήματα, αναιμία, αρτηριοσκλήρυνση και διαβήτη. Η Αγριαγκινάρα η οποία άρεσε πολύ εις τους αρχαίους Έλληνες, η οποία ομοιάζει με την αγκινάρα αλλά έχει μικρότερα και ποιο αγκαθωτά φύλλα και μικρότερα κεφάλια. Και αυτή χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα για ηπατικά προβλήματα αλλά και ως τονωτικό, χολαγωγό ακόμη και ως αφροδισιακό ελιξίριο.
 Την αγριαγκινάρα την εμαγείρευαν όπως και την ήμερη αγκινάρα. Σύμφωνα με τον Αθήναιο ο οποίος έζησε τον 2ο αιώνα μ.Χ. τα φύλλα της αγριαγκινάρας καθαρίζονται και τρώγονται, μας

Πληροφορεί μέσα από το έργο του «Δειπνοσοφισταί». Αλλά επειδή είναι υπόπικρα, τα διατηρούν στην άλμη. Από τότε μέχρι σήμερα συνηθίζεται η αποθήκευση της αγκινάρας σε άλμη, όπως επίσης σε ξύδι ή ελαιόλαδο. [Άρθρο του Σάκη Κουβάτσου στα Χανιώτικα Νέα - http://www.herb.gr/product_info.php/products_id/1276]

  Εις την Ελλάδα υπάρχουν δυο είδη αυτοφυή, όπου συλλέγονται και λαχανεύονται, σε μικρή ηλικία, εφ’ όσον το φυτό είναι τρυφερό ολόκληρο, αργότερα δε μόνο οι μίσχοι των φύλλων και τα άνθη αφού αφαιρεθούν τα αγκάθια, ονομάζονται δε κοινώς αγριοαγκινάρες ή αγριοαγκυνάρες. Είναι της τάξεως των Σωρανθών [Agrecatae] και της οικογενείας των Συνθέτων [Compositae].

  Η αγκινάρα ή αγκυνάρα αγαπά έδαφος βαθύ, γόνιμο, αργιλλοαμμώδες, δύναται όμως να καλλιεργηθεί και σε άλλα είδη όχι φυσικά με τα ίδια αποτελέσματα. Ο πολλαπλασιασμός γίνεται δια σπερμάτων και δια παραφυάδων. Τα φυτά όταν μεγαλώσουν μεταφυτεύονται επί τόπου. Συνήθως πολλαπλασιάζουμε με τις άφθονες παραφυάδες που βγάζουν τα μητρικά φυτά, κατά το φθινόπωρο. Με σκαλιστήρι εκριζώνουμε τις παραφυάδες, και αφού κόψουμε τα φύλλα τους εις το μέσον φυτεύουμε αυτές σε γραμμές να απέχουν ένα μέτρο και επί των γραμμών 70-80 εκατοστών του μέτρου. Η προετοιμασία του εδάφους γίνεται δια οργώματος μέχρι 35 εκατοστά του μέτρου βάθος. Τα φύλλα συλλέγονται προς κατανάλωση νωρίς τον χειμώνα και οι κεφαλές την άνοιξη μέχρι τις αρχές του Καλοκαιριού.

  Η άγρια αγκινάρα περιέχει μια ουσία την σιλυμαρίνη αντιοξειδωτικό που χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση πολέμηση πολλών ασθενειών και ιδιαιτέρως του ήπατος. Επίσης περιέχει μεγάλες ποσότητες ινωδών ουσιών, παρόλο του ότι οι ουσίες αυτές δεν περιέχουν θρεπτικά στοιχεία, αποτελούν ωστόσο ένα αποτελεσματικό μέσον για τον καθορισμό του οργανισμού από τοξίνες, προλαβαίνουν υψηλή χολιστερόλη ή ακόμα καρδιακά νοσήματα, υψηλή πίεση, ζαχαροδιαβήτη και καρκίνο του παχέος εντέρου. Είναι επίσης καλή πηγή μαγνησίου που είναι γνωστό ότι βοηθά στη μείωση υψηλής πιέσεως του αίματος. Το μαγνήσιο είναι επίσης γνωστό ότι στα-θεροποιεί τους χτύπους της καρδιάς. Μελέτες έχουν δείξει ότι το 20-35% των ασθενών με καρδιακές ανεπάρκειες, έχουν πολύ χαμηλές ποσότητες μαγνησίου στο αίμα τους.

Οι άγριες αγκινάρες είναι επίσης κατάφορτες με Βιταμίνη Β, τόσο απαραίτητη στις εγκύους γυναίκες, για την σωστή ανάπτυξη του εμβρύου. Σημαντική είναι επίσης και η Βιταμίνη C που βρίσκεται στην αγκινάρα.

  Αξιοσημείωτο είναι το φαινόμενο που παρατηρείται όταν κάποιος φάει αγριαγκινάρα. Μετά  όλα έχουν πικρή γεύση, ακόμα και το νερό. Τούτο ωφείλεται εις την ουσία της κυναρίνης η οποία  περιέχεται εις αυτήν [αγριαγκινάρα] και η οποία επηρεάζει τους δέκτες του γλυκού που υπάρχουν επάνω εις τη γλώσσα μας. Κάτι βέβαια που σημαίνει ότι ένα γεύμα με αγριαγκινάρα πιθανόν να μεταβάλει την γεύση των υπόλοιπων ειδών, κρασιού, σαλατικών, ή ακόμη και κρεάτων.

  Η άγρια αγκινάρα, υπάρχει σε πολλά διαφορετικά φαγητά της Ελληνικής κουζίνας, δεν είναι μόνο γευστική και απαράμιλλη σε νοστιμιά αλλά αποτελεί και μια πολύτιμη πηγή τόσων πολλών ευεργετικών στην υγεία μας συστατικών, που αξίζει να είναι συχνά παρούσα στο τραπέζι μας.

  Η αγκινάρα σήμερα συνιστάται από τους ιατρούς κατά της χοληστερίνης, διότι οι  καρδιαγγειακές παθήσεις είναι παγκοσμίως οι κύριες αιτίες θανάτου και συσχετίζονται με αυξημένα επίπεδα ολικής χοληστερόλης στο πλάσμα του αίματος. Διότι ερευνητές στο πανεπιστήμιο του Reading βρήκαν ότι απόσταγμα από τα φύλλα της σφαιρικής αγκινάρας [Artichoke Leaf Extract- ALE], το οποίο χορηγείται χωρίς ιατρική συνταγή, μπορεί να μειώσει τη χοληστερόλη σε, κατά τα άλλα, υγιή άτομα με μέτρια αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης όπως μας πληροφορεί η ιατρικών συμβουλών ακόλουθη ιστοσελίδα : http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=5724].

  Οι πρακτικοί κάποιας εποχής χρησιμοποιούσαν τον ζωμό της για την πλήρη και μόνιμη θεραπεία των πυωδών αμυγδαλών, κάνοντας ο πάσχων γαργάρες, όπως και εις την ευρύτερη περιοχή Πύργου Ηλείας.

  Υπάρχει η παραστατική φράση : πάτησε την αγκινάρα, δηλαδή πάτησε εκεί που δεν έπρεπε, έσφαλλε ολότελα. 

  Επίσης και το δημοτικό τραγούδι τίμησε την αγκυνάρα, ένα από αυτά είναι το ακόλουθο από την Στερεά Ελλάδα με τον τίτλο :

Αγκινάρα με τα αγκάθια

Αγκινάρα με τ' αγκάθια
και με τα λουλούδια τ' άσπρα
και με τα λουλούδια τ' άσπρα
αγκινάρα με τ' αγκάθια
Μην παραμυρίζεις τόσο
και με κάνεις και νυχτώσω
και με κάνεις και νυχτώσω
μην παραμυρίζεις τόσο
Κι αν νυχτώσεις παλικάρι
κάτσε να βγει το φεγγάρι
κάτσε να βγει το φεγγάρι
κι αν νυχτώσεις παλικάρι
Να σε δω να σε γνωρίσω
και να σε γλυκορωτήσω
και να σε γλυκορωτήσω
να σε δω να σε γνωρίσω.

   Η αγριαγκυνάρα εκτός από ωφέλιμη για την διατροφή του ανθρώπου, είναι επίσης άκρως ωφέλιμη για την παραγωγή ενεργείας. 

  Η αγριαγκυνάρα σήμερα χρησιμοποιείται και δια την παραγωγή καύσεως στην Ελλάδα η οποία σε πρώτη φάση ξεκινά με 5.00 τόνους αγριαγκινάρας στην Δ.Ε.Η. της Κοζάνης. Όπου περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν εις τις ακόλουθες ιστοσελίδες : http://www.kozan.gr  και

http://kafeneio-megalopolis.blogspot.com/2010/09/5500.html.  

    Με ημερομηνία δημοσιεύσεως Τετάρτη, 15 Σεπτεμβρίου 2010, από τον Παναγιώτη Αλεβίζο αναφέρεται ότι : εις την τελική του φάση μπαίνει το ιδιαιτέρως ελπιδοφόρο και πολλά υποσχόμενο σχέδιο δια την αξιοποίηση των ενεργειακών φυτών. Τις επόμενες μέρες ο ΑΗΣ Καρδιάς θα δεχθεί 5.500 τόνους αγριαγκινάρας η οποία καλλιεργείται τα τελευταία χρόνια στην περιοχή για αυτό το σκοπό.
  Πρόκειται ουσιαστικά για το πρώτο που διεξάγεται στη χώρα μας και αφορά τη βιομάζα με τους παράγοντες στο χώρο της ενέργειας να τονίζουν ότι η επιτυχία του εγχειρήματος μπορεί να σημάνει την έναρξη της εποχής των ενεργειακών φυτών για την Ελλάδα. Όπου κατά τις πρώτες 2-3 εβδομάδες όπου οι λέβητες της ΔΕΗ θα υποδεχτούν το ενεργειακό φυτό, οι υπεύθυνοι του προγράμματος θα ελέγξουν τους παράγοντες που πρέπει α ρυθμιστούν ώστε η βιομάζα να αρχίσει στο άμεσο μέλλον να χρησιμοποιείται για την εμπορική παραγωγή ενέργειας.
  Σε πρώτη φάση η καύση των 5.500 τόνων αγριαγκινάρας είναι η τρίτη φάση του προγράμματος, και εδώ θα πρέπει να θυμίσουμε ότι η πρώτη δοκιμαστική καύση μόλις 5 τόνων  από τις ενεργειακές καλλιέργειες του Νομού Κοζάνης έγινε σε λέβητα στην Γερμανία το 2009. Ένα μήνα αργότερα, ο σταθμός της Καρδιάς δέχτηκε 50 τόνους, η καύση των οποίων διήρκεσε δύο μέρες. Μετά την ολοκλήρωση του πειράματος, οι υπεύθυνοι του προγράμματος θα είναι σε θέση να καταστρώσουν το τελικό τεχνικό - οικονομικό σχέδιο που θα επιτρέπει την εμπορική χρήση της ενέργειας από βιομάζα. Οπότε η «παραγωγή» της αγριαγκινάρας είναι ακόμη ένας λόγος δια την προστασίας της από τον εξαφανισμό όπου οδηγείτο τα τελευταία χρόνια.

Από το βιβλίο του συγγραφέως  Ομήρου Ερμείδη , «Η Μυθολογία και η λαϊκή παράδοση εις την χλωρίδα της πατρίδος μας» - η βιβλιογραφία έχει αποκρυφτεί μέχρι την κυκλοφορία του εν λόγω βιβλίου [τέλος 2014]