Τι βρίσκονται τελικά στα ιερά σπήλαια της Κρήτης;

Για παράδειγμα, η Αρκουδοσπηλιά ή Σπηλιά της Παναγίας Αρκουδιώτισσας στο όρος Ακρωτήρι Κυδωνίας έχει μικρό ξωκλήσι της Παναγίας του 16ου αιώνα που στηρίζεται στο τοίχωμα της εισόδου της. Πήρε το όνομά της από ψηλό σταλαγμίτη που μοιάζει με αρκούδα που κοιτάζει σε μεγάλη λίμνη. Στο κέντρο της πρώτης αίθουσας, το νερό της λίμνης θεωρείται αγίασμα. 
Στο σώμα της αρκούδας πολυάριθμα σημάδια δείχνουν ότι, όπως στο Σκοτεινό και αλλού, ένας «εκφραστικός σταλαγμίτης» δουλεύτηκε από χέρι ανθρώπου. Στο σκοτάδι της δεύτερης αίθουσας βρέθηκαν όστρακα αγγείων κυρίως κλασικής και ελληνιστικής εποχής και σύγχρονά τους πήλινα κεφαλάκια της Άρτεμης. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αποκάλυψη τμημάτων μαρμάρινου αγάλματος παιδιού και την ύπαρξη του σταλαγμίτη σε σχήμα αρκούδας συνηγορούν για λατρεία της Άρτεμης Κουροτρόφου την κλασική εποχή!..

Τα Ιερά Σπήλαια της Κρήτης
Στην Κρήτη είναι γνωστές 3.320 καρστικές μορφές: σπήλαια, βάραθρα και σπηλαιοβάραθρα, χώνοι – καταβόθρες, δολίνες, πόλγες, φυσικές γέφυρες, φαράγγια. Ανάμεσά τους, έχουν αναγνωριστεί πενήντα αρχαία σπήλαια και διακόσιες εξήντα εκκλησίες σε σπηλαιώδεις κοιλότητες. Ο συγγραφέας, έχοντας ανατρέξει στο ιστορικό της έρευνας των σπηλαίων της Κρήτης από το 1885, εστιάζει σε τρία από αυτά.
 

α) Το σπήλαιο της Αγίας Παρασκευής στη Χαλέπα, 12 χλμ. από την Κνωσό, πήρε το όνομά του από κατεστραμμένο ομώνυμο εκκλησάκι (17ος αιώνας). Ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται από τα χρώματα των δολομιτικών πετρωμάτων πάνω από την είσοδο. Το σπήλαιο περιλαμβάνει τρεις αίθουσες σε τρία διαφορετικά επίπεδα. Τρεις υψηλοί όγκοι τραβερτίνου, δουλεμένοι από ανθρώπινο χέρι, σχηματίζουν μορφές ζώων, μάσκα Γοργόνας, καθιστή γυναίκα, παιδί. Βρέθηκε κεραμική των μέσων της 2ης χιλιετίας, της Μεσομινωικής Ι και της Υστερομυκηναϊκής ΙΙΙΒ-Γ εποχής. Ιδιαίτερα σημαντικά αναθήματα είναι τα χάλκινα μινωικά αγαλματίδια με το ένα χέρι σηκωμένο στο ύψος του μετώπου, ο χάλκινος διπλούς πέλεκυς κ.ά. Το πηχτό σκοτάδι στη λαβυρινθώδη διαδρομή που οδηγεί στο 2ο και 3ο επίπεδο είναι ίσως η καλύτερη εικόνα του Λαβυρίνθου. Την κεντρική θεότητα της σπηλιάς ο συγγραφέας ονομάζει Βασίλισσα, Κυρά ή Αριάδνη.

β) Η «Μαύρη Σπηλιά» στις Καμάρες, στα 1524 μ. υψόμετρο, δημιουργεί δέος με την τεράστια είσοδό της. Κοντά στην είσοδο, δύο ψηλά πλατώματα βράχων σχηματίζουν τεράστιο βωμό. Η λατρεία εδώ άρχισε λίγο πριν από το 2000 π.Χ. και συνεχίστηκε ως το 1600 π.Χ., με περίοδο κορύφωσης τη Μεσομινωική. Βρέθηκαν δύο είδη κεραμικής, το ένα πολυτελές με ωραίο χρωματιστό διάκοσμο, το άλλο πολυπληθέστερο και χονδροειδές. Τη φήμη του το σπήλαιο την οφείλει στα ωραία του αγγεία που ονομάστηκαν «καμάρες», όπως και η ανάλογη κεραμική της Μεσαράς και της Φαιστού. Στο βάθος της Σπηλιάς, έρποντας από άνοιγμα που κατηφορίζει 8 μ., καταλήγει κανείς σε αδιέξοδο διακοσμημένο με σταλακτίτες. Ιερό στις θεότητες των ψηλών βουνών ή και είσοδος στον κόσμο θεών και νεκρών;

γ) Η Αρκουδοσπηλιά ή Σπηλιά της Παναγίας Αρκουδιώτισσας στο όρος Ακρωτήρι Κυδωνίας έχει μικρό ξωκλήσι της Παναγίας του 16ου αιώνα που στηρίζεται στο τοίχωμα της εισόδου της. Πήρε το όνομά της από ψηλό σταλαγμίτη που μοιάζει με αρκούδα που κοιτάζει σε μεγάλη λίμνη. Στο κέντρο της πρώτης αίθουσας, το νερό της λίμνης θεωρείται αγίασμα. Στο σώμα της αρκούδας πολυάριθμα σημάδια δείχνουν ότι, όπως στο Σκοτεινό και αλλού, ένας «εκφραστικός σταλαγμίτης» δουλεύτηκε από χέρι ανθρώπου. Στο σκοτάδι της δεύτερης αίθουσας βρέθηκαν όστρακα αγγείων κυρίως κλασικής και ελληνιστικής εποχής και σύγχρονά τους πήλινα κεφαλάκια της Άρτεμης. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αποκάλυψη τμημάτων μαρμάρινου αγάλματος παιδιού και την ύπαρξη του σταλαγμίτη σε σχήμα αρκούδας συνηγορούν για λατρεία της Άρτεμης Κουροτρόφου την κλασική εποχή.

πηγή Περιοδικό «Αρχαιολογία»: Πωλ Φωρ: Τα Ιερά Σπήλαια της Κρήτης.
πηγή

ΠΗΓΗ http://thecuriosityofcat.blogspot.gr/2014/07/ti-vriskontai-spilaia-ktitis.html